Europa stawia na niezależność technologiczną. Komisja Europejska uruchomiła program STEP (Strategic Technologies for Europe Platform), którego celem jest wzmocnienie przemysłu, ograniczenie zależności od rynków zewnętrznych i budowa odporności na globalne kryzysy. Polska, poprzez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz PARP, już rozpoczęła nabory wniosków o dofinansowanie w strategicznych obszarach technologicznych.
Europejski plan dla kluczowych technologii
Program STEP to nowa inicjatywa państw Unii Europejskiej, ukierunkowana na wspieranie projektów badawczo-rozwojowych w dziedzinach uznanych za krytyczne dla bezpieczeństwa i konkurencyjności gospodarczej Europy. Obejmuje biotechnologie, czyste technologie oraz cyfryzację z naciskiem na tzw. deep tech, czyli zaawansowane rozwiązania z pogranicza nauki i przemysłu.
W Polsce program realizowany jest w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki. Za jego wdrażanie odpowiadają Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
„Brak konkurencyjności i gospodarcza zależność to najgorszy scenariusz, któremu musimy zapobiec. Polska kształci świetnych programistów i buduje silne ośrodki naukowe. Dzięki współpracy z partnerami z Europy możemy to przekuć w sukces” – powiedział Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji.
Jak dodał prof. Jerzy Małachowski, dyrektor NCBR, STEP ma wzmocnić europejskie łańcuchy wartości.
„Od surowców krytycznych, przez tworzenie technologii i komponentów, po produkcję urządzeń w Europie. To wspólne wykorzystanie potencjału technologicznego kontynentu – podkreślił Małachowski.
Kierunek: niezależność technologiczna
Komisja Europejska określiła trzy najważniejsze sektory objęte programem STEP:
- technologie cyfrowe i innowacje w ramach głębokich technologii,
- czyste i zasobooszczędne technologie,
- biotechnologie i produkty lecznicze z unijnego wykazu.
Dane obrazują skalę wyzwania. Ponad 70% światowej produkcji chipów odbywa się w Azji, a 92% infrastruktury chmurowej należy do firm amerykańskich. Stany Zjednoczone i Chiny kontrolują razem ponad 40% globalnego rynku sztucznej inteligencji. Europa, by utrzymać konkurencyjność, musi rozwijać własne zdolności badawcze, produkcyjne i przemysłowe.
Minister nauki i szkolnictwa wyższego dr inż. Marcin Kulasek podkreślił znaczenie synergii nauki i biznesu.
„Wszędzie tam, gdzie występują niedobory technologiczne, odpowiedzią jest nauka. Ale tylko wdrożenie przemysłowe pozwala przekuć badania w przewagi rynkowe. Dlatego kooperacja nauki z przemysłem to fundament STEP” – powiedział.
Źródło: Ministerstwo Cyfryzacji
Nabory w Polsce: 600 mln zł na innowacje
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju prowadzi w tej chwili cztery nabory STEP o łącznym budżecie 600 mln zł – po 150 mln zł na każdą ścieżkę tematyczną. Wnioski można składać do końca października i listopada 2025 roku.
Trwające nabory:
- STEP Technologie cyfrowe – Ścieżka A (Innowacyjność), termin do 29 października 2025,
- STEP Technologie cyfrowe – Ścieżka B (Strategiczna niezależność), termin do 22 października 2025,
- STEP czyste i zasobooszczędne technologie – Ścieżka A (Innowacyjność), termin do 14 listopada 2025,
- STEP czyste i zasobooszczędne technologie – Ścieżka B (Strategiczna niezależność), termin do 12 listopada 2025.
Dofinansowanie mogą uzyskać przedsiębiorstwa oraz ich konsorcja z uczelniami, instytutami badawczymi i organizacjami pozarządowymi. Projekty muszą wpisywać się w europejskie łańcuchy wartości oraz przyczyniać się do redukcji zależności technologicznych.
W 2026 roku zapowiedziano kolejną rundę konkursów, tym razem obejmującą również biotechnologie. Pierwsze nabory mają ruszyć już w kwietniu przyszłego roku.
Europa buduje własną siłę technologiczną
STEP to nie tylko program grantowy, ale część szerszej strategii Unii Europejskiej na rzecz suwerenności technologicznej. W połączeniu z inicjatywami takimi jak Chips Act, Net-Zero Industry Act czy Europejska Strategia Danych, tworzy spójny ekosystem wspierania innowacji i uniezależniania się od dostawców spoza UE.
Dla Polski oznacza to szansę na trwałe włączenie się w europejskie łańcuchy produkcji technologicznej, od laboratoriów po przemysł. W ocenie ekspertów, STEP może stać się jednym z kluczowych narzędzi odbudowy pozycji Europy w globalnym wyścigu technologicznym i energetycznym.
