Fałszywe sklepy internetowe jako sezonowy problem
Eksperci ds. cyberbezpieczeństwa od lat obserwują wyraźną sezonowość oszustw w handlu internetowym. Okres przedświąteczny, wyprzedaże i kampanie promocyjne sprzyjają aktywności cyberprzestępców. Według Anny Kwaśnik z NASK przestępcy wykorzystują presję czasu oraz oczekiwanie na atrakcyjne ceny, tworząc sklepy podszywające się pod legalne marki lub oferujące produkty w rażąco zaniżonych cenach.
Skala rynku sprzyja temu zjawisku. Z niedawnego raportu Gemius wynika, iż zakupy online deklaruje 78 procent Polaków. Najczęściej kupowane kategorie to odzież, kosmetyki, książki, elektronika oraz akcesoria motoryzacyjne. To właśnie w tych segmentach najczęściej pojawiają się fałszywe sklepy, ponieważ charakteryzują się wysokim popytem i dużą konkurencją cenową.
Dane CERT Polska pokazują skalę zagrożenia
Zespół CERT Polska działający w strukturach NASK przyjął w 2024 roku blisko 1,6 tysiąca zgłoszeń dotyczących fałszywych sklepów internetowych. Zgłoszenia dotyczyły zarówno fikcyjnych ofert sprzedaży, jak i stron wyłudzających dane do bankowości elektronicznej. W bieżącym roku ta skala pozostało większa.
Eksperci wskazują, iż użytkownicy najczęściej trafiają na fałszywe sklepy poprzez reklamy w mediach społecznościowych oraz sponsorowane linki w wyszukiwarkach. Wysoka pozycja reklamy buduje złudne poczucie bezpieczeństwa i obniża czujność konsumentów. Efektem są zakupy, które kończą się utratą pieniędzy, danych lub dostępów do kont. Dla legalnych sprzedawców oznacza to pośrednie straty. Rosnąca liczba oszustw obniża zaufanie do e-commerce jako kanału sprzedaży, zwiększa liczbę zapytań do obsługi klienta i wpływa na ostrożniejsze decyzje zakupowe konsumentów.
Przeczytaj również: Recenzje jako narzędzie nacisku na e-sklepy. Nowe wnioski z badania Händlerbund
Sygnały ostrzegawcze istotne także dla sprzedawców
Z perspektywy właściciela e-sklepu najważniejsze jest rozumienie mechanizmów, które pozwalają klientom odróżnić legalny sklep od fałszywego. NASK wskazuje kilka powtarzalnych sygnałów ostrzegawczych. Należą do nich brak pełnych danych rejestrowych, brak numeru telefonu, ograniczone formy płatności oraz podejrzanie jednolite i świeże opinie klientów.
Znaczenie ma również adres strony internetowej. Fałszywe sklepy często korzystają z domen przypominających znane marki lub instytucje finansowe, jednak różniących się szczegółami technicznymi. Klienci, którzy regularnie kupują w sprawdzonych sklepach, powinni korzystać z zapisanych zakładek, co ogranicza ryzyko pomyłki. Warto podkreślić, iż cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują narzędzia oparte na sztucznej inteligencji. Dzięki temu komunikacja, opisy ofert i wiadomości phishingowe są pozbawione błędów językowych i do złudzenia przypominają oficjalne komunikaty.
FAQ. Fałszywe sklepy internetowe
- Jak rozpoznać fałszywy sklep internetowy?
Najczęstsze sygnały to nierealnie niska cena, brak pełnych danych firmy, brak możliwości kontaktu telefonicznego oraz ograniczone metody płatności. Warto również sprawdzić historię domeny i opinie publikowane poza stroną sklepu. - Gdzie zgłaszać fałszywe sklepy internetowe?
Incydenty należy zgłaszać do banku, aby zablokować transakcję, a następnie do CERT Polska. W dalszej kolejności sprawę warto zgłosić organom ścigania. CERT Polska zbiera zgłoszenia dotyczące fałszywych stron, wiadomości SMS oraz e-maili. - Dlaczego fałszywe sklepy szkodzą całemu e-commerce?
Oszustwa obniżają zaufanie do zakupów online, co wpływa na decyzje klientów także wobec legalnych sprzedawców. W dłuższej perspektywie oznacza to wyższe koszty pozyskania klienta i większą rolę edukacji w procesie sprzedaży. - Czy promocje zawsze powinny wzbudzać podejrzenia?
Eksperci NASK podkreślają znaczenie krytycznego myślenia. o ile cena produktu odbiega znacząco od rynkowej, ryzyko oszustwa rośnie. Porównywanie ofert w kilku sklepach pozostaje jedną z najskuteczniejszych metod weryfikacji.
