Wyobraź sobie prostą scenę: idziesz do sklepu po mleko. Przy kasie zamiast wyłącznie płacić za zakupy możesz poprosić o wypłatę gotówki – i otrzymać równowartość dziennej pensji.
Rada Europejska i Parlament Europejski ogłosiły wstępne porozumienie w sprawie pakietu regulacji płatniczych. PSD3 i PSR – bo tak nazywają się nowe akty – są potencjalnie równie istotne, co wprowadzona osiem lat temu dyrektywa PSD2. To ona wprowadziła silne uwierzytelnianie (SCA) i otworzyła drzwi do bankowości otwartej. Teraz nadchodzi kolejna fala zmian – jeszcze bardziej odczuwalna dla konsumentów i biznesu.
Cashback jako pełnoprawna usługa
Najbardziej widoczna zmiana dotyczy dostępu do gotówki. Do tej pory wypłata w sklepie była dodatkiem do zakupów – trzeba było kupić choćby batonik, by przy okazji dostać pieniądze. PSD3 i PSR odwracają tę logikę.
Wkrótce każdy klient będzie mógł podejść do kasy i wypłacić do 150 euro, bez konieczności dokonywania zakupów. Minimalna kwota transakcji to 100 euro – próg ustawiony tak, by usługa miała realne zastosowanie, a nie służyła drobnym wypłatom.
Najwięcej zyskają mieszkańcy mniejszych miejscowości i wsi, gdzie liczba bankomatów systematycznie spada. W świecie cyfrowych płatności dostęp do fizycznej gotówki staje się paradoksalnie coraz trudniejszy. Nowe przepisy mają rozproszyć punkty wypłat na tysiące sklepów, ułatwiając życie tym, którzy wciąż potrzebują banknotów. Jednocześnie regulatorzy zadbali o równowagę – operatorzy bankomatów otrzymają ułatwienia licencyjne, by cashback nie stał się dla nich śmiertelną konkurencją.
Koniec z przelewem w próżnię
Każdy, kto choć raz pomylił się w numerze konta wie, jak nieprzyjemne mogą być tego skutki. Obecny system weryfikuje wyłącznie numer IBAN – jeżeli pieniądze trafią do nieznajomego to odzyskanie ich graniczy z cudem. PSD3 i PSR wprowadzają obowiązkową funkcję IBAN/name check. Dane odbiorcy podane przez nadawcę będą porównywane z faktycznym właścicielem rachunku. jeżeli pojawi się rozbieżność – system ostrzeże użytkownika, zanim środki opuszczą konto. Dla banków i fintechów oznacza to kosztowne przebudowy systemów IT. Ale inwestycja w zaufanie klientów zawsze się zwraca.
Phishing, fałszywe strony banków, SMS-y podszywające się pod instytucje – to codzienność cyberprzestępców. Dotąd ofiary często zostawały same ze stratą. Nowe przepisy rozszerzają odpowiedzialność instytucji finansowych. Klienci, którzy padną ofiarą oszustwa będą mogli odzyskać pieniądze. Dodatkowo wprowadzono okresy ochronne dla ryzykownych operacji – np. zmiany limitów płatności online. Banki zyskają czas na dodatkową weryfikację, zanim zatwierdzą wrażliwe zmiany.
Platformy cyfrowe pod lupą
Jedna z najbardziej kontrowersyjnych nowości: odpowiedzialność platform internetowych za treści finansowe. jeżeli na Facebooku czy Instagramie pojawi się fałszywa reklama prowadząca do oszustwa, a platforma – mimo zgłoszenia – jej nie usunie to będzie odpowiadać finansowo wobec banków, które zwróciły środki klientom.
To rozszerzenie zapisów Digital Services Act. Dla gigantów takich jak Google, Amazon czy Meta oznacza większe koszty moderacji i ostrzejsze podejście do reklamodawców. Krytycy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernej cenzury, zwolennicy podkreślają konieczność walki z finansowymi oszustwami. Nowe przepisy wymagają też, by każdy reklamujący usługi finansowe udowodnił, iż ma prawo działać w danym kraju. To kolejny krok w stronę czystszego rynku.
Kolejna zmiana dotyczy przejrzystości transakcji. Dziś na wyciągu bankowym często widnieje nazwa pośrednika albo niezrozumiały kod. PSD3 i PSR wymuszą, by klient widział prawdziwą nazwę sklepu lub platformy, w której dokonał zakupu. To prosta, ale kluczowa poprawka – łatwiej będzie wychwycić nieautoryzowane transakcje i kontrolować wydatki.
Transparentność obejmie też wypłaty gotówki za granicą. Bankomaty w UE pokażą wszystkie opłaty i kursy wymiany przed zatwierdzeniem transakcji. Koniec z przykrymi niespodziankami na wyciągu miesiąc później.
