Już tylko dni zostały do wigilijnej wieczerzy. Gdy zasiądziemy całą rodziną przy stole, spróbujemy wszystkich potraw, otworzymy prezenty… Nadejdzie pora rozmów. A może by tak wykorzystać ten czas na (subtelną) edukację w zakresie cyberbezpieczeństwa?
Nie ma złej pory na to, by uczyć bliskich jak uniknąć zagrożeń. Co więcej – święta wydają się być jednym z lepszych momentów, wtedy bowiem zwykle najbliższych mamy tuż obok. I nie mają dokąd uciec
Telefon/urządzenie połączone z internetem pod choinką – co zrobić?
Telefony komórkowe to nieodłączny element naszego życia, co do tego nie ma wątpliwości. A ilu internautom przeszło przez myśl, by po wyciągnięciu z pudełka nowego urządzenia już na etapie wstępnej konfiguracji zająć się jego zabezpieczeniem? A coraz popularniejsze urządzenia Internetu Rzeczy? Nierzadko ich domyślna konfiguracja bywa na bakier z bezpieczeństwem. W czym pomóc po świątecznej kolacji członkowi rodziny, który znajdzie pudełko z taką zawartością pod choinką?
W przypadku telefona:
- zadbajcie o odpowiednią blokadę urządzenia (odcisk palca, w przypadku iPhone’a – Face ID)
- niech będący dodatkowym zabezpieczeniem PIN będzie nieoczywisty
- uruchomcie uwierzytelnianie dwuskładnikowe na koncie Google/Apple
- wtedy w przypadku zalogowania kontem użytkownika na innym urządzeniu niezbędna będzie akceptacja komunikatu push lub wpisanie SMS-owego kodu
- wyjaśnij, dlaczego bliska osoba nie powinna instalować aplikacji z nieznanych źródeł
Przy pozostałych urządzeniach korzystających z internetu:
- zalogujcie się do panelu administracyjnego urządzenia
- zmieńcie domyślne hasło dostępu
- jeśli urządzenie nie musi być dostępne z sieci – wyłączcie tę opcję
- jeśli musi – pomóż bliskiemu w konfiguracji sieci/firewalla tak, by ograniczyć ryzyka
A przede wszystkim – porozmawiajcie i wyjaśnij dlaczego to robisz. Uświadom bliską osobę w kwestii:
- ryzyk związanych z przejęciem kontroli nad telefonem przez osobę niepowołaną (w tym np. możliwości przejęcia kont do których loguje się adresem e-mail)
- wrażliwych/prywatnych danych, które przechowujemy na telefonie
- dlaczego nie powinniśmy używać tego samego hasła w kluczowych serwisach/witrynach
- na czym polega działanie menedżera haseł, iż to nic trudnego i warto z niego korzystać
- jakie ryzyka wiążą się z dostępem do urządzenia Internetu Rzeczy podpiętego do jej/jego domowej sieci
Na wigilijnej wieczerzy naucz ostrożności w sieci
Na tych łamach regularnie ostrzegamy o nowych zagrożeniach w sieci i schematach zachowań przestępców. Wielokrotnie powtarzamy kilka prostych rad, które znacząco ograniczą ryzyko padnięcia ofiarą oszustów. Ale czytanie na stronie to jedno. Dyskusja w rodzinnym gronie podczas wigilijnej wieczerzy to znacznie bardziej przyjazne okoliczności. Wspomnij więc bliskim mimochodem, by (i wyjaśnij dlaczego):
- byli bardzo ostrożni, gdy dostaną wywołującą silne emocje informację od nieznanej osoby/firmy
- w każdej sytuacji, gdy muszą się zalogować od jakiegoś serwisu, upewniali się, czy adres w pasku przeglądarki jest adekwatny
- gdy niespodziewany mail wymaga od nas podjęcia działań (pobranie załącznika, kliknięcie w link i wykonanie komend, czy zalogowanie się) – dokładnie sprawdzili adres nadawcy
- jeśli ktokolwiek dowolnym kanałem komunikacji prosi ich niespodziewanie o pieniądze – przerwali rozmowę i zadzwonili do domniemanego rozmówcy
- ten kontakt musi odbyć się innym kanałem – jeżeli podejrzana wiadomości trafia do nich np. Messengerem, trzeba założyć, iż konto zostało przejęte i do rzekomego rozmówcy po prostu zadzwonić
- ktoś dzwoni „z banku” i mówi o włamaniu na konto, pyta o rzekomo wzięty kredyt, czy cokolwiek podobnego – należy się rozłączyć i oddzwonić samemu na numer podany na stronie banku
- ustalić w rodzinie hasło, z którego będziecie korzystać w przypadku próby wyłudzenia „na wnuczka”
- jeśli do seniora zadzwoni ktoś udający dziecko/wnuka (sztuczna inteligencja radzi sobie z tym coraz lepiej) – niech poprosi o hasło; oszust go nie poda, a wtedy mamy pewność, iż to próba wyłudzenia pieniędzy
- nie wierzyli od razu we wszystko, co przeczytają/zobaczą w sieci; porozmawiajcie o tym jak rozpoznać materiały wideo stworzone przez sztuczną inteligencję, a także jak – i kiedy – upewnić się, czy budząca emocje treść w sieci nie jest fake newsem
Pamiętaj – każdy może zostać dla swoich bliskich Aniołem Cyberbezpieczeństwa. Nikt nie sugeruje, by czas wigilijnej wieczerzy poświęcić tylko temu tematowi. Bez wątpienia warto jednak wykorzystać okres spędzany wspólnie z rodziną. Edukacja w zakresie cyberbezpieczeństwa to w dzisiejszych czasach, gdy tak duża część naszego życia dzieje się w internecie, to kwestia na której pominięcie nie można sobie pozwolić.
Spokojnych, wesołych, rodzinnych i bezpiecznych – nie tylko w sieci – świąt!
