Każdy nauczyciel wie, iż ocenianie prac pisemnych uczniów to zadanie czasochłonne i wymagające skupienia. Gdy uczniowie są proszeni o rozwiązanie testu, pisemną wypowiedź czy naukową rozprawkę, nauczyciel musi nie tylko odczytać tekst, ale także ocenić poziom zrozumienia, logikę i precyzję wypowiedzi.
Nowoczesne standardy nauczania, kładą nacisk właśnie na takie złożone umiejętności. Niestety, w praktyce wielu pedagogów przyznaje, iż nie ma wystarczająco czasu, by dokładnie sprawdzić wszystkie prace i dać uczniom szybką informację zwrotną. Z tego powodu naukowcy z Uniwersytetu Georgii postanowili zbadać, czy sztuczna inteligencja mogłaby ich w tym wyręczyć.
Jak działa ocenianie przez AI?
W badaniu wykorzystano duży model językowy o nazwie Mixtral. Został on poproszony o ocenę pisemnych odpowiedzi uczniów szkół średnich na pytania z zakresu nauk przyrodniczych. Przykładowe zadanie dotyczyło zachowania cząsteczek w różnych temperaturach. AI miało stworzyć własne kryteria oceniania (rubryki), a następnie na ich podstawie przyznać punkty uczniom. Eksperyment pokazał, iż model potrafi oceniać bardzo szybko, jednak często robi to powierzchownie – bazując na obecności konkretnych słów kluczowych, a nie na rzeczywistym rozumieniu tematu przez ucznia.
Po tym eksperymencie wielu nauczycieli wyraziło zainteresowanie narzędziami sztucznej inteligencji. Często podkreślali oni, iż ocenianie to jedna z najbardziej czasochłonnych części ich pracy. jeżeli technologia może im w tym pomóc, zyskają czas na coś innego – np. konsultacje z uczniami, planowanie lekcji czy rozwijanie kompetencji. Co więcej, automatyczne systemy mogłyby pomóc uczniom szybciej otrzymywać informację zwrotną na temat swego sprawdzianu i poprawiać swoje błędy na bieżąco.
Obecnie dokładność AI w ocenianiu bez pomocy rubryk wynosi ok. 33%. Gdy poda mu się dobrze zdefiniowane kryteria, wynik ten rośnie do ponad 50%. To przez cały czas nie jest poziom człowieka, ale to już obiecujący kierunek. Z czasem i dalszym rozwojem technologii może to być realne wsparcie dla edukacji.
Czy nauczyciele chcą korzystać z AI?
Sztuczna inteligencja nie zastąpi nauczyciela, ale może stać się jego pomocnikiem. jeżeli będzie odpowiednio skonfigurowana i będzie korzystać z ludzkich kryteriów oceniania, może znacznie przyspieszyć proces wystawiania ocen. Nauczyciele zyskują czas, uczniowie szybciej poznają wyniki, a cały system edukacji staje się bardziej efektywny. Warto obserwować dalszy rozwój takich narzędzi i szukać sposób, by włączyć je w codzienną praktykę szkolną.
