Rosnące tempo rozwoju sztucznej inteligencji i lawinowy wzrost zapotrzebowania na moce obliczeniowe sprawiają, iż Europa stoi przed koniecznością budowy nowej, wydajnej i zrównoważonej infrastruktury cyfrowej.
Polska ma realną szansę stać się jednym z kluczowych ośrodków tej transformacji. Stowarzyszenie Polish Data Center Association (PLDCA) wspiera kandydaturę naszego kraju jako lokalizacji dla Baltic AI Gigafactory – projektu realizowanego w ramach unijnego funduszu InvestAI, który uzyskał akceptację Komisji Europejskiej i przeszedł do kolejnego etapu rozmów.
Wśród argumentów przemawiających za Polską znajdują się korzystne warunki klimatyczne, postępująca dekarbonizacja energetyki oraz silny potencjał technologiczny. Co więcej, Baltic AI Gigafactory jest jedynym projektem o charakterze ponadpaństwowym, co dodatkowo zwiększa jego szanse na unijne finansowanie.
Projekt Baltic AI Gigafactory, zgłoszony przez Polskę wspólnie z Estonią, Litwą i Łotwą oraz konsorcjum firm i instytutów badawczych, zakłada stworzenie infrastruktury obliczeniowej zdolnej obsługiwać najbardziej zaawansowane modele AI liczące ponad bilion parametrów. Kompleks miałby zostać wyposażony w około 100 000 układów GPU nowej generacji, zasilanych w dużej mierze energią odnawialną.
Jednym z kluczowych atutów Polski są warunki klimatyczne. Niższe średnie temperatury – np. w Warszawie 8,88°C wobec 12,89°C w Madrycie czy 17,65°C w Atenach – przekładają się na znacznie mniejsze zużycie energii na chłodzenie centrów danych. Analizy PLDCA wskazują, iż w przypadku gigafabryki o mocy 100 MW oszczędności w cyklu życia obiektu mogą sięgać choćby 100 mln euro.
– „Wniosek do Komisji Europejskiej dotyczący utworzenia Baltic AI Gigafactory pokazuje ambicje Polski w rozwoju technologii sztucznej inteligencji. (…) Polski klimat, ze średnią temperaturą powietrza, która jest jedną z najniższych na kontynencie, sprzyja efektywnemu chłodzeniu, znacząco obniżając koszty operacyjne” – zaznacza Piotr Kowalski, Dyrektor Zarządzający PLDCA.
Nowa inicjatywa wpisuje się w przygotowywany przez Komisję Europejską „Cloud and AI Development Act”, którego celem jest potrojenie europejskich mocy obliczeniowych w ciągu najbliższych 5–7 lat, z zachowaniem zrównoważonego rozkładu geograficznego.
– „Polska jest jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek Europy i niekwestionowanym liderem regionu CEE. Lokalizacja Baltic AI Gigafactory w Polsce to nie tylko inwestycja technologiczna – to strategiczny krok w stronę budowy realnej przewagi w obszarze infrastruktury cyfrowej” – podkreśla Kowalski.
Projekt doskonale odpowiada na unijną Dyrektywę ds. Efektywności Energetycznej (EED), w której redukcja zużycia energii traktowana jest jako „wirtualne źródło” energii. Niższe zapotrzebowanie na chłodzenie oznacza oszczędności rzędu choćby 1,7 TWh w cyklu życia obiektu.
– „Mamy w Polsce dużo doświadczeń w inicjatywach optymalizujących konsumpcję energii przez centra danych. (…) Obiekty typu fabryka AI będą produkować gigantyczne ilości energii w postaci tzw. ciepła odpadowego. najważniejsze jest, aby ją efektywnie wykorzystać. Dlatego uruchomiliśmy wspólnie z Veolia Energia Poznań pierwszy w Polsce wielkoskalowy projekt wykorzystania ciepła odpadowego z centrum danych na potrzeby systemu ciepłowniczego w Poznaniu” – komentuje Wojciech Stramski, CEO Beyond.pl i członek konsorcjum Baltic AI Gigafactory.
Polska w ostatnich latach dynamicznie przyspieszyła transformację energetyczną. W czerwcu 2025 roku po raz pierwszy w historii udział OZE w produkcji energii elektrycznej (44,1%) przewyższył udział węgla. W całym II kwartale udział źródeł węglowych spadł poniżej 50%. Krajowy Plan w dziedzinie Energii i Klimatu 2030 zakłada, iż w ciągu pięciu lat średnioroczny udział OZE przekroczy 50%, a do 2040 roku osiągnie poziom niemal 80%.
– „Dynamicznie nadrabiamy dystans w obszarze transformacji energetycznej, co ma bezpośrednie przełożenie na rosnącą atrakcyjność inwestycyjną Polski – szczególnie w kontekście projektów wymagających stabilnych i zrównoważonych źródeł zasilania” – mówi Sławomir Koszołko, CEO Atman Sp. z o.o. i prezes PLDCA.
Połączenie sprzyjającego klimatu, gwałtownie rosnącego udziału OZE, kompetencji technologicznych oraz doświadczenia w branży centrów danych sprawia, iż Polska ma wszelkie atuty, by stać się liderem zielonej infrastruktury cyfrowej w regionie. Baltic AI Gigafactory to nie tylko szansa dla krajowego rynku data center, ale i strategiczny krok dla całej cyfrowej Europy.
