W ostatnich latach, rynek półprzewodników, będący kluczowym elementem globalnej gospodarki technologicznej, przeżywał okresy znaczących turbulencji. Po latach nieprzerwanego wzrostu, napędzanego postępem w dziedzinie technologii cyfrowych i rosnącym zapotrzebowaniem na urządzenia elektroniczne, branża ta stanęła w obliczu nieoczekiwanych wyzwań. Rok 2023 przyniósł ze sobą znaczący spadek, który eksperci z Gartnera szacują na 10,9%. Jest to nie tylko sygnał zwolnienia tempa wzrostu, ale także symptom głębszych przemian rynkowych i technologicznych.
Ten spadek jest efektem szeregu czynników. Ograniczony popyt na tradycyjne produkty, takie jak telefony i komputery stacjonarne, stanowi istotne wyzwanie dla producentów półprzewodników. Zmieniające się preferencje konsumentów i nasycone rynki w tych segmentach znacznie zmniejszyły zapotrzebowanie na nowe chipy. Dodatkowo, słabe wydatki na infrastrukturę centrów danych, które historycznie były głównym motorem napędowym dla innowacji i wzrostu w branży, dodatkowo pogłębiły spadek. Alan Priestley z Gartnera podkreśla, iż choćby rosnący popyt na chipy obsługujące obciążenia sztucznej inteligencji (AI), takie jak procesory graficzne (GPU), nie jest w stanie zrównoważyć tych strat.
Dlatego rynek półprzewodników jest szczególnie godna uwagi, ponieważ kontrastuje z wcześniejszymi okresami szybkiego wzrostu i innowacji. Przez wiele lat, rozwój technologiczny i zwiększające się zapotrzebowanie na zaawansowane technologie, takie jak AI, uczenie maszynowe i automatyzacja, napędzały wzrost w sektorze. Jednak obecny spadek świadczy o zmieniającym się krajobrazie rynkowym, gdzie producenci muszą dostosować się do nowych warunków i oczekiwań.
W tym kontekście, rok 2023 może być postrzegany jako punkt zwrotny dla branży półprzewodników, sygnalizujący konieczność adaptacji i innowacji w obliczu nowych wyzwań. Przedsiębiorstwa stają przed zadaniem nie tylko odbudowania wzrostu, ale także przedefiniowania swoich strategii i produktów, aby sprostać zmieniającym się potrzebom rynku i technologii.
Rynek półprzewodników – spadek w 2023
Rok 2023 przedstawia się jako niezwykle wyzwanie, jeżeli chodzi o rynek półprzewodników. Prognozy firmy Gartner wskazują na znaczący spadek przychodów do poziomu 534 miliardów dolarów. Ten regres jest wyjątkowo dotkliwy, biorąc pod uwagę, iż w poprzednich latach branża ta charakteryzowała się stałym wzrostem i innowacyjnością. Główne przyczyny tego spadku są wielowymiarowe i odzwierciedlają szersze zmiany na globalnym rynku.
Jednym z kluczowych czynników jest znaczący spadek popytu na tradycyjne urządzenia elektroniczne, takie jak telefony i komputery stacjonarne. W dobie nasycenia rynków i zmieniających się trendów konsumenckich, firmy produkujące te urządzenia odnotowują mniejszą sprzedaż, co bezpośrednio wpływa na zapotrzebowanie na nowe chipy. Dodatkowo, opóźnienia w innowacjach i wydłużające się cykle życia produktów sprawiają, iż konsumenci rzadziej decydują się na zakup nowych modeli.
Kolejnym ważnym czynnikiem jest spowolnienie inwestycji w infrastrukturę centrów danych i hiperskalatorów, które przez lata napędzały rynek półprzewodników. Wydatki na te obszary znacząco zmalały, co jest częściowo wynikiem globalnych niepewności ekonomicznych i geopolitycznych. Firmy są bardziej ostrożne w planowaniu wydatków kapitałowych, co odbija się na całym łańcuchu dostaw.
Prognoza przychodów – rynek półprzewodników na całym świecie w latach 2021–2025 (w miliardach dolarów amerykańskich) / źródło: Gartner Dodatkowo, rynek pamięci doświadcza szczególnie dużych turbulencji. Sektor NAND flash, najważniejszy składnik urządzeń do przechowywania danych, odnotowuje spadek przychodów o 38,8%. Ten dramatyczny spadek jest spowodowany nadpodażą i spadającymi cenami, co stawia pod znakiem zapytania przyszłość wielu producentów w tej branży. Podobnie, rynek pamięci DRAM, używany w wielu aplikacjach od komputerów osobistych po serwery, walczy z problemem nadpodaży, co zmusza dostawców do obniżania cen, aby zredukować zapasy.
Spadek przychodów w 2023 roku jest więc efektem skomplikowanego złożenia czynników rynkowych, technologicznych i makroekonomicznych. Te wyzwania wymagają od branży nie tylko pilnych działań naprawczych, ale także strategicznej adaptacji do zmieniającego się środowiska. Firmy muszą teraz skupić się na innowacjach, dywersyfikacji swoich ofert i poszukiwaniu nowych rynków, aby odzyskać utracony impet i przygotować grunt pod przyszły wzrost.
Prognoza na 2024
W obliczu spadku w 2023 roku, prognozy na rok 2024 rysują zupełnie inną perspektywę, jeżeli chodzi o rynek półprzewodników. Zgodnie z analizami firmy Gartner, oczekuje się, iż branża odzyska impet, przewidując wzrost przychodów o 16,8%, osiągając wartość 624 miliardów dolarów. Ten optymizm oparty jest na kilku kluczowych czynnikach, które mają potencjał przekształcenia obecnego kryzysu w okazję do wzrostu.
Przede wszystkim, istotnym czynnikiem napędzającym ten wzrost jest oczekiwane ożywienie na rynku pamięci. Po dramatycznym spadku w 2023 roku, sektor pamięci, zarówno NAND flash, jak i DRAM, ma szansę na znaczące odrodzenie. Prognozuje się, iż przychody z pamięci NAND wzrosną o 49,6%, osiągając wartość 53 miliardów dolarów, a rynek pamięci DRAM wzrośnie o imponujące 88%, do łącznej kwoty 87,4 miliarda dolarów. Te wzrosty będą wynikiem stabilizacji cen i odnowionego popytu, co może stanowić silny impuls do wzrostu dla całego sektora.
Kolejnym istotnym elementem jest rosnące zapotrzebowanie na technologie związane ze sztuczną inteligencją. Wzrost w obszarze AI, w szczególności w rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI) i modeli wielkojęzykowych, stwarza nowe możliwości dla branży półprzewodników. Większe zapotrzebowanie na wydajne serwery i karty akceleracyjne, szczególnie te oparte na procesorach graficznych, będzie napędzać popyt na zaawansowane chipy i technologie przetwarzania danych.
Dodatkowo, oczekuje się, iż po okresie konsolidacji i reorientacji strategicznej, firmy zajmujące się produkcją półprzewodników będą lepiej przygotowane do wykorzystania nowych możliwości rynkowych. Inwestycje w badania i rozwój, nowe partnerstwa strategiczne oraz ekspansja na nowe rynki i segmenty produktów mogą odegrać kluczową rolę w odrodzeniu tej branży.
Należy również wspomnieć, iż globalne łańcuchy dostaw mogą ulec stabilizacji po zakłóceniach spowodowanych pandemią COVID-19 i innymi czynnikami geopolitycznymi, co może dodatkowo przyczynić się do optymizmu w branży.
Wszystko to razem składa się na obraz rynku półprzewodników w 2024 roku, który może nie tylko odzyskać utracone tereny, ale także wkroczyć na nowe obszary wzrostu i innowacji. Chociaż wyzwania pozostają, dynamika rynku i przewidywane zmiany zapowiadają ekscytujące czasy dla tego sektora.
Rola sztucznej inteligencji
Rola sztucznej inteligencji (AI) w przemyśle półprzewodników rośnie w sposób, który może zasadniczo przekształcić całą branżę. Znaczący wzrost zainteresowania technologiami AI, zwłaszcza w zakresie generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI) i modeli wielkojęzykowych, stanowi najważniejszy element napędzający popyt na zaawansowane półprzewodniki. Wzrost ten jest szczególnie widoczny w obszarze centrów danych, gdzie wydajne serwery i karty akceleracyjne stają się coraz bardziej niezbędne.
Zapotrzebowanie na te technologie jest napędzane przez gwałtownie rozwijające się aplikacje AI, które wymagają znacznych mocy obliczeniowych. Modele uczenia maszynowego i algorytmy AI stają się coraz bardziej skomplikowane, co przekłada się na rosnące zapotrzebowanie na procesory graficzne (GPU) i specjalizowane układy AI, takie jak Tensor Processing Units (TPU) od Google czy Neural Engine w chipach Apple. Te układy są najważniejsze dla przetwarzania dużych ilości danych i obsługi złożonych obciążeń AI, jak uczenie głębokie czy przetwarzanie języka naturalnego.
Oprócz zastosowań w centrach danych, AI zyskuje na znaczeniu również w innych segmentach rynku, takich jak urządzenia mobilne, motoryzacja, robotyka, opieka zdrowotna czy systemy bezpieczeństwa. Te obszary wymagają coraz bardziej złożonych i energooszczędnych rozwiązań półprzewodnikowych, aby umożliwić nowe funkcjonalności związane z AI, takie jak rozpoznawanie mowy, analiza obrazu czy autonomiczna nawigacja.
Analitycy Gartnera przewidują, iż do 2027 roku, integracja technik AI z aplikacjami w centrach danych doprowadzi do powstania ponad 20% nowych serwerów. Jest to związane nie tylko z rosnącym zapotrzebowaniem na obciążenia AI, ale także z potrzebą efektywniejszego zarządzania zasobami, optymalizacji wydajności i redukcji kosztów operacyjnych. Nowe serwery, w tym te wyposażone w akceleratory obciążenia, będą najważniejsze dla obsługi zarówno uczenia, jak i wnioskowania o obciążeniach AI.
Innowacje w dziedzinie AI nie tylko stymulują popyt na zaawansowane półprzewodniki, ale również napędzają innowacje w samej branży chipów. Producenci półprzewodników aktywnie inwestują w badania i rozwój, aby dostarczyć bardziej wydajne, energooszczędne i inteligentne rozwiązania chipowe, które są dostosowane do rosnących wymagań rynku AI. Wszystko to prowadzi do istotnej ewolucji w projektowaniu i produkcji półprzewodników, co z kolei otwiera nowe możliwości dla branży w zakresie innowacji i wzrostu.
Rok 2023, pomimo swoich wyzwań, stanowi istotny moment refleksji i reorientacji dla rynku półprzewodników. Ten okres spadku przychodów jest nie tylko czasem trudności, ale także okazją do głębszego zrozumienia rynku i jego przyszłych kierunków. Prognozy na rok 2024 i lata następne są obiecujące i wskazują na potencjalne odrodzenie tej branży, napędzane innowacjami, szczególnie w obszarze sztucznej inteligencji.
Znaczące ożywienie na rynku pamięci, rosnące zapotrzebowanie na technologie związane z AI, oraz stabilizacja globalnych łańcuchów dostaw mają potencjał przekształcić obecne wyzwania w nowe możliwości. Wzrost popytu na zaawansowane półprzewodniki w centrach danych, urządzeniach mobilnych, motoryzacji, i innych obszarach, w połączeniu z innowacjami w projektowaniu i produkcji chipów, wskazuje na dynamiczną przyszłość rynku.
Firmy produkujące półprzewodniki muszą jednak podjąć strategiczne działania, aby wykorzystać te możliwości. Obejmuje to inwestycje w badania i rozwój, dostosowanie ofert produktowych do zmieniających się potrzeb rynku, a także poszukiwanie nowych rynków i segmentów. Adaptacja do zmieniającego się otoczenia rynkowego i technologicznego będzie kluczowa dla przyszłego sukcesu w tej branży.
Ostatecznie, rynek półprzewodników stoi na progu ważnych zmian. Wyzwania roku 2023 są jednocześnie katalizatorem dla innowacji i wzrostu w przyszłości. Branża ta ma przed sobą szansę nie tylko na odzyskanie utraconej pozycji, ale także na wkroczenie w nową erę technologicznych przełomów, które będą kształtować przyszłość cyfrowego świata. Przed nami ekscytujące czasy pełne możliwości, które mogą przynieść znaczące korzyści zarówno dla branży, jak i dla społeczeństwa jako całości.
