Polska należy do największych producentów piwa w Unii Europejskiej. Rocznie powstaje u nas ponad 3,4 miliarda litrów tego napoju, co oznacza, iż co dziesiąta butelka piwa w UE pochodzi właśnie z Polski. Tak duża skala produkcji sprawia, iż krajowy rynek słodu i zbóż ma najważniejsze znaczenie dla stabilności całej branży piwowarskiej.

Najnowszy raport UOKiK analizuje lata 2019–2022, a także wcześniejsze okresy, wskazując na wyzwania i bariery rozwoju w sektorze. Pod lupę wzięto relacje między rolnikami, słodowniami i browarami, mechanizmy kontraktacji jęczmienia browarnego oraz stopień koncentracji rynku.

Jęczmień browarny – fundament produkcji słodu

Produkcja słodu w Polsce opiera się przede wszystkim na jęczmieniu browarnym. Z danych wynika jednak, iż liczba gospodarstw zajmujących się jego uprawą systematycznie spada. W 2005 roku było ich niemal pół miliona, a w 2020 roku już tylko około 190 tysięcy.

Powierzchnia upraw zmniejszyła się od roku 2000 o blisko 37 procent. Mimo to zbiory pozostają stosunkowo stabilne i wynoszą średnio 3–3,3 miliona ton rocznie. Problemem jest jednak jakość surowca oraz jego niedobór w stosunku do zapotrzebowania słodowni, co zmusza część z nich do importu.

Słodownie w Polsce – dominacja kilku graczy

Krajowy rynek słodu jest mocno skoncentrowany. Cztery duże słodownie z kapitałem zagranicznym odpowiadają za około 99 procent całej krajowej produkcji. Należą do nich Soufflet, Viking Malt, Crisp Malt oraz Malteurop Polska.

Browary w Polsce w zdecydowanej większości nie posiadają własnych słodowni i są uzależnione od zewnętrznych dostawców. Dodatkowo niemal połowa słodu wykorzystywanego w produkcji piwa pochodzi z importu. W 2022 roku aż 98 procent importu realizowały bezpośrednio browary.

Kontrakty i relacje na rynku słodu

Według raportu UOKiK większość dostaw zbóż do słodowni odbywa się na podstawie kontraktów długoterminowych – w 2022 roku stanowiły one ponad połowę wartości zakupów. Jednocześnie niemal jedna czwarta transakcji opierała się na umowach krótkoterminowych zawieranych ad hoc.

Eksperci wskazują, iż część zapisów w umowach może stawiać rolników w trudnej sytuacji negocjacyjnej. Dotyczy to m.in. terminów płatności, ustalania cen czy dodatkowych klauzul. Z tego powodu UOKiK zaleca większą przejrzystość i równowagę kontraktową.

Wyzwania stojące przed rynkiem słodu

Analiza UOKiK wskazuje na kilka głównych problemów, z którymi mierzy się polski rynek słodu:

• spadająca liczba gospodarstw uprawiających jęczmień browarny,

• niedostateczna jakość zbóż w stosunku do potrzeb słodowni,

• silna koncentracja produkcji w rękach kilku dużych podmiotów,

• duże uzależnienie od importu słodu i surowców,

• ryzyko nierównych relacji kontraktowych między słodowniami a rolnikami.

Rekomendacje i kierunki rozwoju

Raport podkreśla konieczność wzmocnienia współpracy między rolnikami, słodowniami i browarami. Rozwój grup producenckich, wspólne działania organizacyjne czy inwestycje w jakość upraw jęczmienia mogą poprawić sytuację krajowych dostawców.

Ważnym kierunkiem jest również tworzenie bardziej przejrzystych i sprawiedliwych umów kontraktacyjnych, które zapewnią równowagę między stronami. Zwiększenie krajowej produkcji słodu oraz dywersyfikacja źródeł surowca pozwolą zmniejszyć uzależnienie od importu i wzmocnią bezpieczeństwo całej branży piwowarskiej.

I na koniec

Rynek słodu w Polsce stoi przed poważnymi wyzwaniami, ale jednocześnie ma ogromny potencjał rozwojowy. Stabilność dostaw jęczmienia i słodu jest kluczowa dla utrzymania pozycji Polski jako jednego z liderów europejskiego piwowarstwa. Wdrożenie rekomendacji UOKiK może wzmocnić pozycję rolników, zwiększyć konkurencyjność słodowni i zapewnić bardziej zrównoważony rozwój sektora piwa.

Źródło: UOKIK

Wyszukując oferty, stawiam na te najbardziej opłacalne. Hosting zmieniłem na Hostido. Wybierając poniższe usługi, wspierasz blog.

Wirtualne numery SIM – z tym numerem założysz konto i zdobędziesz zniżki za pierwsze zamówienie na UberEats czy pyszne.[l