W dniu 17 marca 2025 roku Polska dokonała przełomowego kroku w dziedzinie zabezpieczania komunikacji, przeprowadzając pierwsze krajowe połączenie kwantowe między Ministerstwem Cyfryzacji a Wojskową Akademią Techniczną (WAT) w Warszawie. To innowacyjne osiągnięcie podkreśla rosnącą pozycję Polski w obszarze technologii kwantowych i cyberbezpieczeństwa.
Technologia kwantowa w służbie bezpieczeństwa – Polska na czele innowacji?
Pierwsze polskie połączenie kwantowe zrealizowano z wykorzystaniem kwantowej dystrybucji kluczy (QKD), technologii umożliwiającej bezpieczne przesyłanie informacji poprzez generowanie i dystrybucję kluczy kryptograficznych dzięki pojedynczych fotonów światła. W odróżnieniu od tradycyjnych metod szyfrowania, QKD gwarantuje, iż każda próba podsłuchu zostanie natychmiast wykryta. Ma to czynić komunikację praktycznie niemożliwą do przechwycenia.
Kluczowym elementem tego sukcesu jest fakt, iż całe połączenie opierało się na polskiej technologii. System Modularnych Układów Kwantowej Kryptografii Optycznej, wykorzystany podczas demonstracji, opracowano w ramach projektu „Optokrypt”. W jego realizację zaangażowane były:
- Wojskowa Akademia Techniczna – lider projektu,
- Firma TELDAT – specjalizująca się w rozwiązaniach teleinformatycznych,
- NASK Państwowy Instytut Badawczy – instytucja badawcza z zakresu sieci teleinformatycznych i bezpieczeństwa.
- Projekt finansowało Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach programu badań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa.
Wypowiedzi kluczowych przedstawicieli rządu
Podczas wydarzenia obecni byli wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz oraz wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Obaj podkreślali znaczenie tego osiągnięcia dla bezpieczeństwa narodowego i suwerenności cyfrowej Polski.
Minister Gawkowski zaznaczył, iż opracowanie i wdrożenie własnego systemu QKD umacnia bezpieczeństwo narodowe i suwerenność cyfrową kraju. Dzięki polskim rozwiązaniom możliwe jest nie tylko chronienie kluczowych systemów teleinformatycznych, ale także rozwijanie sektora gospodarki opartej na innowacjach.
Z kolei minister Kosiniak-Kamysz zwrócił uwagę na fakt, iż Polska dysponuje największą w Europie kwantową siecią wymiany kluczy szyfrujących, co plasuje kraj na drugim miejscu na świecie, zaraz po Chinach. Podkreślił również, iż połączenie technologii wojskowej i cywilnej udaje się niewielu państwom, a Polska jest w tej dziedzinie liderem.
Znaczenie technologii kwantowej w kontekście geopolitycznym
W obliczu rosnących zagrożeń cybernetycznych, zwłaszcza ze strony zaawansowanych technologii, takich jak komputery kwantowe, zdolność do zabezpieczania strategicznej komunikacji ma najważniejsze znaczenie dla bezpieczeństwa państwa. Technologia QKD, gwarantująca pełną odporność na przechwycenie i podsłuchiwanie przesyłanych informacji, staje się niezbędnym narzędziem w arsenale środków ochrony danych.
Minister Gawkowski zwrócił uwagę, iż Polska jest najbardziej atakowanym państwem w Unii Europejskiej, ale dzięki takim technologiom potrafi skutecznie zapobiegać atakom i chronić się przed nimi. Wprowadzenie krajowych rozwiązań w dziedzinie łączności kwantowej stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia odporności na cyberzagrożenia.
Perspektywy rozwoju i zastosowania technologii kwantowej
Technologia kwantowa, poza oczywistymi zastosowaniami w sektorze obronnym, ma również ogromny potencjał w innych dziedzinach gospodarki. Może znaleźć zastosowanie m.in. w:
- Sektorze finansowym – zapewniając bezpieczne transakcje i komunikację między instytucjami finansowymi,
- Służbie zdrowia – chroniąc wrażliwe dane pacjentów,
- Infrastrukturze krytycznej – zabezpieczając systemy energetyczne, transportowe i telekomunikacyjne przed cyberatakami.
Wprowadzenie technologii kwantowej do tych sektorów może znacząco zwiększyć ich bezpieczeństwo i niezawodność. W konsekwencji, przyczynić się to powinno do ogólnego wzrostu zaufania społecznego do nowoczesnych technologii.
