Zgodnie z definicją w społeczeństwie informacyjnym towarem jest informacja, traktowana jako szczególne dobro niematerialne, na równi z tymi materialnymi. Jednak eksperci od wielu lat zastanawiają się, jak rozszerza się to pojęcie, jakich aspektów życia i rzeczywistości dotyczy. Jedno jest pewne – 17 maja obchodzimy Światowy Dzień Społeczeństwa Informacyjnego, a to z kolei jest okazja do tego, by przyjrzeć się, w jakiej kondycji jesteśmy jako społeczeństwo informacyjne!
Ostatnie trzy lata znacząco wpłynęły zarówno na rozwój informatyzacji, cyfryzacji, jak i na zagrożenia, które w tym obszarze się pojawiają. Z jednej strony pandemia i „życie online”, które prowadziliśmy w 2020 roku, pokazały, iż jesteśmy dobrze przygotowani do funkcjonowania w sieci. Pomimo lockdownu działały szkoły, urzędy, sklepy, usługi – wszystko dzięki internetowi. Z drugiej strony wojna w Ukrainie, trwająca niemal od początku 2022 roku, pokazała, jak ważnym, cennym, a czasem też niebezpiecznym zasobem jest informacja, szczególnie ta rozpowszechniana gwałtownie i masowo poprzez sieć.
W obliczu tych dwóch przełomowych wydarzeń szczególne istotna stała się edukacja związana z cyberbezpieczeństwem, weryfikowaniem informacji, korzystaniem z sieci i mediów społecznościowych. W te działania od dawna zaangażowany jest Państwowy Instytut Badawczy NASK. Działający w jego ramach Zespół CERT Polska od ponad 25 lat dba o cyberbezpieczeństwo polskiego internetu, realizuje też działania CSIRT NASK – jednego z trzech CSIRT-ów poziomu krajowego.
To właśnie z najnowszego „Raportu CERT Polska za 2022 rok” dowiadujemy się, iż jesteśmy coraz bardziej świadomym społeczeństwem informacyjnym – mamy coraz większą świadomość zagrożeń, jakie mogą nas spotkać w sieci, ale też wiemy, gdzie je zgłaszać. Najlepszym tego dowodem jest wzrost liczby zgłoszeń do CERT Polska: w ciągu 12 miesięcy 2022 roku odnotowano 322 479 zgłoszeń, czyli aż 178% więcej w porównaniu do roku poprzedniego.
Dzięki zgłoszeniom od użytkowników polskiego internetu oraz działaniom CERT Polska w 2022 roku ponad 43 tysiące stron zostały zakwalifikowane jako „złośliwe”, czyli wyłudzające dane osobowe bądź uwierzytelniające w bankowości elektronicznej. Analitycy Zespołu wpisali je na listę ostrzeżeń, która wykorzystywana jest przez operatorów telekomunikacyjnych oferujących dostęp do internetu. Dzięki temu udało się zablokować blisko 21 milionów prób wejścia na fałszywe portale. Nie udałoby się tego osiągnąć bez współdziałania wszystkich użytkowników sieci!
Drugi, niezwykle istotny wątek dotyczący świadomości i rozwoju społeczeństwa informacyjnego związany jest z dezinformacją, fake newsami. W czasach, gdy informacja jest „walutą”. dezinformacja staje się „fałszywą walutą”, której używanie jest niebezpieczne z kilku powodów. Po pierwsze dezinformacja i fałszywe wiadomości są wykorzystywane przez cyberprzestępców do wyłudzenia danych użytkowników sieci (np. poprzez zachęcanie do kliknięcia w link, który rzekomo prowadzi do strony z relacją z głośnego, popularnego wydarzenie, a w rzeczywistości służy do kradzieży danych).
Po drugie dezinformacja zagraża stabilności państwa, ale też poczuciu bezpieczeństwa społeczeństwa, powoduje destabilizację, niepewność, choćby panikę, które mogą skłaniać do nieprzemyślanych zachowań i reakcji. Po trzecie dezinformacja może uczynić z nas „narzędzie” w rękach osób, którym zależy na zachwianiu bezpieczeństwa społecznego, a także oszustów i złodziei.
Dlatego NASK wraz z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów ponad rok temu uruchomił kanał #włączweryfikację, który demaskuje najczęściej pojawiające się w sieci akcje dezinformacyjne, uczy, jak rozpoznawać zmanipulowane widomości, uświadamia skalę zagrożeń wywołanych przez dezinformację.
Poszerzanie wiedzy dotyczącej zagrożeń w sieci jest obowiązkiem nas wszystkich – niezależnie od wieku, statusu czy wykonywanej pracy. Pamiętajmy, żeby uczyć najmłodszych cyfrowej higieny, pozwalajmy też dzieciom pokazywać nam cyfrowy świat – tutaj każdy ma coś do zaoferowania!
Jesteśmy społeczeństwem informacyjnym, zatem każdy z nas jest narażony na to, iż informacje o nim i jego dane mogą stać się celem cyberprzestępców. Jednak mając świadomość tych zagrożeń, warto pamiętać także o tym, jak wiele zyskujemy dzięki rozwojowi technologii, telekomunikacji, cyfryzacji.
Źródło: Gov.pl
