Zbliża się głosowanie plenarne w sprawie aktu o sztucznej inteligencji. Organizacje społeczne apelują do europosłów i europosłanek o przyjęcie rozwiązań chroniących ludzi przed zagrożeniami związanymi z wykorzystaniem AI. Koalicja European Digital Rights (EDRi), do której należy Fundacja Panoptykon, opublikowała list otwarty w tej sprawie.
Systemy oparte na sztucznej inteligencji znajdują coraz szersze zastosowanie także w dziedzinach, w których niosą za sobą ryzyko ograniczenia praw i wolności ludzi. Biometryczna identyfikacja w przestrzeni publicznej, predykcja kryminalna w stosunku do pojedynczych osób, rozpatrywanie wniosków o azyl, ale też rozpoznawanie emocji czy kategoryzowanie ludzi względem ich słabości to tylko wybrane przykłady zastosowań AI, które w istotny sposób mogą wpływać na nasze codzienne życie.
Organizacje społeczne wzywają europosłów i europosłanki do zagłosowania za poprawkami do aktu o sztucznej inteligencji, które ograniczą negatywny wpływ AI na życie nas wszystkich i będą nas chronić np. przed niesprawiedliwym ograniczeniem dostępu do edukacji, systemu sprawiedliwości, zatrudnienia czy usług socjalnych.
Domagamy się m.in.:
1. Zakazu stosowania opartych na AI systemów, które niosą nadmierne ryzyko dla praw podstawowych
Zakaz powinien objąć m.in.:
- systemy biometrycznej identyfikacji osób w przestrzeni publicznej w czasie rzeczywistym przez podmioty prywatne i publiczne – bez wyjątków;
- systemy predykcji kryminalnej i profilowania ludzi przez organy ścigania;
- wykorzystania AI w kontekście migracji, np. do profilowania ludzi w celu ograniczania ich prawa do migracji;
- oddziałujące na stany emocjonalne i psychiczne systemy rozpoznawania emocji, funkcjonujące w oparciu o dane psychologiczne, fizjologiczne, behawioralne i biometryczne.
2. Przejrzystości i odpowiedzialności w stosowaniu AI
Postulaty obejmują m.in. nałożenie obowiązku przeprowadzenia oceny ryzyka dla praw podstawowych przed wprowadzeniem systemu do użycia i rejestrowania systemów wysokiego ryzyka w ogólnoeuropejskiej bazie.
3. Przyznania praw osobom, które będą poddane działaniu systemów wykorzystujących AI
Osoby te powinny być informowane o tym, iż są poddane działaniu takiego systemu, i o przysługujących im prawach. Powinny też mieć możliwość wniesienia skargi do odpowiedniego organu oraz odwołania się od decyzji, z którą się nie zgadzają.
Mamy nadzieję, iż europosłowie i europosłanki zagłosują za rozwiązaniami, które sprawią, iż nowa regulacja wzmocni prawa podstawowe i sprawiedliwość społeczną.
Anna Obem
Współpraca: Filip Konopczyński
