Brytyjsko-szwedzki koncern farmaceutyczny AstraZeneca podpisał umowę o wartości do 555 mln dolarów z amerykańskim startupem Algen Biotechnologies. kooperacja ma przyspieszyć rozwój terapii opartych na edycji genów i sztucznej inteligencji, ukierunkowanych na choroby układu odpornościowego.
Przełom w wykorzystaniu AI w medycynie
Zgodnie z treścią porozumienia AstraZeneca otrzyma wyłączne prawa do opracowywania i sprzedaży terapii opracowanych z wykorzystaniem technologii Algen. W zamian amerykańska firma otrzyma płatności z góry oraz premie za osiągnięcie kolejnych kamieni milowych rozwojowych i regulacyjnych.
Jak wyjaśnił współzałożyciel i dyrektor generalny Algen Biotechnologies, Chun-Hao Huang, celem projektu jest połączenie siły obliczeniowej i biologicznej analizy danych, by szybciej identyfikować geny odpowiedzialne za choroby układu odpornościowego i przyspieszyć opracowywanie skutecznych terapii.
„W połączeniu z doświadczeniem AstraZeneca w naukach translacyjnych i badaniach klinicznych chcemy odkrywać nowe zależności biologiczne i przyspieszyć rozwój przełomowych terapii” – podkreślił Huang w rozmowie z agencją Reuters.
Technologia z korzeniami w laboratorium Jennifer Doudny
Algen Biotechnologies to spółka wywodząca się z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, z laboratorium, w którym Jennifer Doudna współtworzyła technologię CRISPR, nagrodzoną później Noblem. Firma wykorzystuje opracowaną przez siebie platformę AlgenBrain, opartą na sztucznej inteligencji, która mapuje zależności między genami a skutkami chorób. Dzięki temu możliwe jest bardziej precyzyjne wskazywanie celów terapeutycznych i ograniczenie ryzyka niepowodzeń w badaniach klinicznych.
Algen, wspierany przez fundusze inwestycyjne Viking Global i Illumina Ventures, pozyskał dotychczas 11 mln dolarów finansowania. Jak zapewnił Huang, spółka jest „dobrze skapitalizowana” i rozważa zwiększenie skali projektów przy kolejnej rundzie inwestycyjnej.
AstraZeneca wzmacnia segment terapii komórkowych i genowych
Dla AstraZeneca kooperacja z Algen to kolejny krok w rozbudowie portfela terapii nowej generacji. W marcu 2025 roku koncern przejął belgijską spółkę EsoBiotec za kwotę do 1 mld dolarów, uzyskując dostęp do technologii umożliwiającej modyfikację komórek odpornościowych bezpośrednio w organizmie pacjenta.
Segment terapii oddechowych i immunologicznych generuje w tej chwili około 15% przychodów AstraZeneki i w pierwszej połowie 2025 roku przyniósł firmie 4,23 mld dolarów. Celem koncernu jest osiągnięcie 80 mld dolarów rocznej sprzedaży do 2030 roku, czemu mają sprzyjać inwestycje w biotechnologię i sztuczną inteligencję.
Warto zauważyć, iż porozumienie z Algen nie obejmuje zakupu udziałów w amerykańskiej firmie i jest to klasyczna kooperacja licencyjna, pozwalająca na wykorzystanie odkryć AI bez przejmowania podmiotu.
AI zmienia oblicze badań nad lekami
Sztuczna inteligencja staje się kluczowym narzędziem w farmacji, skracając czas identyfikacji cząsteczek i redukując koszty badań klinicznych. Według danych firmy Deloitte, wykorzystanie algorytmów uczenia maszynowego może obniżyć koszty opracowania nowych leków choćby o 25%, a czas wejścia produktu na rynek skrócić o kilka lat.
