Komisja Europejska przyjęła dziś długo oczekiwaną strategię “AI w nauce”, która ma na celu przyspieszenie wykorzystania sztucznej inteligencji w badaniach naukowych na terenie Unii Europejskiej. Centralnym punktem planu jest stworzenie “CERNu dla AI” – rozproszonej infrastruktury badawczej o nazwie RAISE (Resource for AI Science in Europe), która połączy zasoby i talenty z całego kontynentu.
Zgodnie z zapowiedziami, 7 października 2025 roku Komisja Europejska oficjalnie zatwierdziła strategię mającą zrewolucjonizować europejską naukę poprzez integrację z zaawansowanymi technologiami AI. Inicjatywa jest realizacją obietnicy przewodniczącej Komisji Ursuli von der Leyen, która zapowiadała utworzenie “CERNu dla AI” jako sposobu na wzmocnienie konkurencyjności Unii na globalnej arenie technologicznej. Głównym celem jest ułatwienie naukowcom dostępu do najnowocześniejszych narzędzi AI, co ma pozwolić na dokonywanie przełomowych odkryć w kluczowych dziedzinach, takich jak medycyna, modelowanie klimatu czy rozwój czystych technologii.
W przeciwieństwie do słynnego ośrodka badań jądrowych w Genewie, “CERN dla AI” nie będzie niemniej pojedynczą, scentralizowaną instytucją. Zamiast tego, RAISE będzie działać jako rozproszona sieć, łącząca i wzmacniająca istniejące w Europie centra badawcze, superkomputery oraz tzw. “fabryki AI” (AI Factories). Ten zdecentralizowany model ma zapewnić, iż naukowcy i innowatorzy z całej Unii, w tym z mniejszych ośrodków, będą mieli równy i łatwy dostęp do ogromnej mocy obliczeniowej, zbiorów danych, talentów oraz finansowania niezbędnego do rozwijania i stosowania sztucznej inteligencji w swoich badaniach.
Strategia “AI w nauce” ma również wymiar geopolityczny. Jej celem jest zapewnienie Europie “suwerenności cyfrowej” i uniezależnienie jej od technologii rozwijanych głównie w Stanach Zjednoczonych i Chinach przez firmy kierujące się przede wszystkim zyskiem. Inicjatywa ma pozwolić na stworzenie ekosystemu “godnej zaufania AI” (Trustworthy AI), która będzie zgodna z europejskimi wartościami, takimi jak przejrzystość i odpowiedzialność. Jest to postrzegane jako być może ostatnia szansa dla Europy na dogonienie światowych liderów w dziedzinie zaawansowanej sztucznej inteligencji i przejście z roli konsumenta na pozycję producenta przełomowych technologii.
