W ostatnim czasie ważne kable podmorskie, ważne dla komunikacji cyfrowej lub transferu energii, ulegają, dziwnym przypadkiem głównie w rejonach świata bliskich Federacji Rosyjskiej, „przypadkowym” uszkodzeniom. NATO aktywnie szuka rozwiązania.
W obliczu rosnącej liczby uszkodzeń podmorskich kabli w ostatnich latach, NATO rozpoczęło realizację projektu HEIST (Hybrid Space-Submarine Architecture Ensuring Infosec of Telecommunications). Inicjatywa ta ma na celu precyzyjne lokalizowanie uszkodzeń kabli z dokładnością do jednego metra oraz opracowanie alternatywnych tras przesyłu danych w przypadku przerwania połączenia.
Podmorskie kable odpowiadają za przesyłanie ponad 95% globalnego ruchu danych, a ich wartość dla światowej gospodarki przekracza 10 bilionów dolarów rocznie. Henric Johnson, prorektor Blekinge Institute of Technology (BTH) w Szwecji i koordynator testów HEIST, podkreśla: „Mówimy tu o infrastrukturze krytycznej dla funkcjonowania społeczeństwa.” BTH, znajdujący się w szwedzkiej Karlskronie, w południowej Szwecji, jest jednym z kluczowych partnerów projektu. Inżynierowie pracują tam nad systemami pozwalającymi na szybkie wykrywanie przerw w działaniu kabli oraz automatyczne przekierowywanie danych na alternatywne trasy, takie jak satelity.
Choć podmorskie kable wydają się solidne, ich konstrukcja jest niezwykle delikatna. Osiągają grubość węża ogrodowego i leżą na dnie oceanu, co czyni je podatnymi na uszkodzenia spowodowane przez kotwice, łodzie podwodne, czy działania podpisujących się cyrylicą nurków. Nie trzeba jednak zaangażowania służb pewnej wschodniej dyktatury, aby do takich zdarzeń dochodziło. Każdego roku ma miejsce około 100 uszkodzeń podmorskich kabli spośród 600 funkcjonujących na całym świecie. To oznacza, iż około 16% globalnych połączeń doświadcza zakłóceń, które mogą trwać dniami, a choćby tygodniami, generując koszty napraw sięgające milionów dolarów.
Podstawowym rozwiązaniem awaryjnym są w tej chwili satelity, jednak ich przepustowość jest daleko w tyle za kablami światłowodowymi. Podczas gdy najnowsze linie światłowodowe Google osiągają prędkość 340 terabitów na sekundę, satelity operujące w pasmach radiowych obsługują jedynie około 5 gigabitów na sekundę. Prace nad technologiami laserowymi, które mogą zwiększyć przepustowość satelitów do 200 Gbps, są już w toku. Starlink i Amazon (w ramach projektu Kuiper) stosują tę technologię, jednak przez cały czas borykają się z wyzwaniami, takimi jak precyzyjne celowanie i ograniczenia widoczności.
Ze względu na skalę i znaczenie projektu, NATO planuje udostępnić część procesu jako open source. Gregory Falco, dyrektor projektu HEIST w NATO, uważa, iż otwarta kooperacja pozwoli szybciej wykrywać potencjalne luki w systemach i przyspieszy rozwój skutecznych rozwiązań. „To najefektywniejszy sposób, by chronić kluczową infrastrukturę przed celowymi atakami w wodach międzynarodowych” – podkreśla dyrektor. Projekt HEIST to odpowiedź NATO na współczesne wyzwania bezpieczeństwa w świecie coraz bardziej zależnym od technologii i przepływu danych. Inicjatywa nie tylko zwiększy ochronę podmorskich kabli, ale także wzmocni globalne mechanizmy reagowania na zagrożenia dla infrastruktury krytycznej.
