O programach security awareness
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak sprawić, żeby programy cyberawanress były atrakcyjne dla pracowników?
- Czym jest kultura organizacyjna?
- Jak zmieniać kulturę organizacji krok po kroku?
- Jak mierzyć, czy osiągamy sukces?
Dlaczego warto zainteresować się programami cyberawareness?
Według raportu Verizon (2023), aż 74% naruszeń wynika z błędów ludzkich. Phishing pozostaje najczęściej stosowaną techniką ataków – raport Darktrace (2024) wykazał, że:
- 70% phishingowych wiadomości przechodzi uwierzytelnianie DMARC,
- 55% omija istniejące zabezpieczenia,
- 38% to ukierunkowane ataki (spear-phishing),
- 32% wykorzystuje AI i kody QR.
Nawet najlepsze technologie nie ochronią organizacji, jeżeli pracownicy klikają w podejrzane linki lub używają słabych haseł. Firmy inwestują w infrastrukturę cyberbezpieczeństwa, ale często marginalizują najważniejszy element – kulturę bezpieczeństwa.
Sama edukacja to za mało. Skuteczny security awareness wymaga zmiany kultury organizacyjnej, w której każdy – od CEO po pracownika pierwszej linii – czuje się odpowiedzialny za bezpieczeństwo.
Człowiek może być najsłabszym ogniwem lub – dzięki dobrze wdrożonym programom cyberawareness – najsilniejszą linią obrony organizacji. Co więcej, budowanie świadomości cyberhigieny to obowiązek wynikający z regulacji takich jak DORA, NIS 2 czy nowelizowana UoKSC.
Co to jest kultura organizacyjna?
Każda firma ma swój unikalny sposób działania. W jednej organizacji jedzenie lunchu przy biurku może być normą, w innej – postrzegane jako aspołeczne.
Kultura organizacyjna to zbiór niepisanych zasad i norm, które kształtują zachowania pracowników. Jest przekazywana nowym członkom i ma ogromny wpływ na funkcjonowanie firmy, w tym na cyberbezpieczeństwo.
Wiele organizacji deklaruje priorytetowe podejście do bezpieczeństwa czy odpowiedzialności społecznej, ale bez strategicznych decyzji i konsekwentnych działań kultura organizacyjna nie ulega zmianie.
Kluczowe elementy silnej i skutecznej kultury bezpieczeństwa:
Zarząd ambasadorem bezpieczeństwa
W kulturze organizacyjnej, która stawia bezpieczeństwo na pierwszym miejscu członkowie Zarządu i managerowie muszą być ambasadorami holistycznej kultury bezpieczeństwa. Niestety często jest odwrotnie – kierownicy organizacji naciskają na obejście zasad cybersecurity – najczęściej z powodu braku czasu. Przykład idzie z góry, a to na CTIO czy CISO leży odpowiedzialność przekonania Zarządu do przestrzegania i promowania zasad cyberbezpieczeństwa.
Kompleksowe szkolenia i komunikacja
Do zmiany kultury organizacyjnej konieczne są regularne, angażujące i aktualne szkolenia obejmujące szeroki zakres zagrożeń i najlepszych praktyk. Ekstremalnie ważne jest by informacje i komunikacja były przekazywane językiem zrozumiałym dla odbiorcy i dopasowane pod względem treści do grupy docelowej (inna treść dla działu księgowości, inna dla zarządu).
Jednocześnie szkolenia jak i komunikacja muszą być interesujące oraz podawane wielokanałowo i regularnie w celu utrwalenia wiedzy np. filmy, wygaszacze ekranu, warsztaty, konkursy, grywalizacja itp.
Realistyczne symulacje
Aby ocenić aktualny stan cyberświadomości pracowników przeprowadzaj symulacje phishingu i inne ćwiczenia, które naśladują rzeczywiste scenariusze ataku. To pomoże pracownikom rozpoznawać zagrożenia i nauczyć się na nie reagować. Ważne, aby testy były dobrze przygotowane i realistyczne. Techniki stosowane przez edukatorów nie mogą być gorsze niż te, wykorzystywane przez cyberprzestępców, którzy stosują coraz bardziej wyrafinowane metody (patrz zdjęcie niżej – rozwiązanie zagadki na końcu artykułu).
Ciągła informacja zwrotna
Po symulacjach i szkoleniach pracownicy powinni otrzymywać konstruktywne wskazówki, co poprawić. najważniejsze jest stworzenie bezpiecznego środowiska, w którym zgłaszanie podejrzanych incydentów nie budzi obaw przed negatywnymi konsekwencjami.
Regularność i wyważone tempo
Zmiana kultury organizacyjnej wymaga długofalowego podejścia. Programy security awareness powinny być prowadzone konsekwentnie, ale z umiarem – nadmiar komunikatów może prowadzić do znużenia i ignorowania treści.
Jak zmienić kulturę organizacyjną krok po kroku?
Budowanie kultury organizacyjnej opartej na cyberbezpieczeństwie to proces wymagający strategii i zaangażowania na wszystkich poziomach firmy. Kluczowym elementem jest integracja strategii cyberbezpieczeństwa oraz security awareness z ogólną strategią organizacji. Jak przeprowadzić tę zmianę skutecznie?
1. Analiza i Zrozumienie Obecnej Kultury Organizacyjnej
Diagnoza – Przeprowadź ocenę obecnej kultury organizacyjnej, identyfikując wartości, normy i zachowania pracowników. Wykorzystaj ankiety, wywiady oraz analizę codziennych praktyk. Określ, które elementy obecnej kultury wspierają bezpieczeństwo, a które je osłabiają.
2. Definiowanie Nowej Wizji i Strategii
Cel strategiczny – jeżeli Twoja organizacja nie posiada jeszcze strategii cyberbezpieczeństwa, to czas ją stworzyć. jeżeli istnieje – wzmocnij w niej elementy związane z cyberawareness.
Transparentna komunikacja – Pracownicy muszą wiedzieć, dlaczego zmiana jest konieczna i jakie korzyści przyniesie. Podkreśl ich rolę w budowaniu kultury bezpieczeństwa.
Przykład z góry – Zarząd i liderzy organizacji powinni aktywnie promować nową wizję i stosować ją w praktyce.
Ambasadorzy zmian – Wybierz liderów opinii w firmie, którzy będą wspierać wdrażanie nowej kultury i angażować innych pracowników.
3. Wdrażanie i Utrwalanie Zmian
Ciągła edukacja – Organizuj regularne szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa, które nie będą traktowane jako „obowiązek do odhaczenia”, ale realna wartość dla pracowników.
Określenie KPI – Monitoruj skuteczność programu poprzez mierzalne wskaźniki, np.:
- % zgłoszonych podejrzanych wiadomości do IT
- % pracowników uczestniczących w szkoleniach
- Zmniejszenie liczby incydentów bezpieczeństwa wynikających z błędów ludzkich
System nagród i odpowiedzialności – Wprowadź mechanizmy motywacyjne dla pracowników aktywnie wspierających kulturę bezpieczeństwa. Docenianie pozytywnych zachowań wzmacnia ich utrwalenie.
4. Cierpliwość, Konsekwencja i Monitoring
️Długofalowe podejście – Zmiana kultury organizacyjnej to proces, a nie jednorazowy projekt. Liderzy powinni konsekwentnie wspierać wdrożenie nowych wartości.
Regularna analiza postępów – Monitoruj zmiany poprzez audyty, analizę raportów z incydentów oraz feedback od pracowników.
Ewolucja, nie rewolucja – Sukces budowania kultury bezpieczeństwa opiera się na stopniowym wprowadzaniu zmian i ich konsekwentnym utrwalaniu.
Droga do sukcesu: Przekonanie, umiejętności i możliwości
Zmiana zachowań i budowanie nowych nawyków w zakresie cyberbezpieczeństwa to nigdy nie jest łatwy proces, wymaga on czasu i konsekwentnego wysiłku. w uproszczeniu sukces zależy od trzech kluczowych czynników:
- Przekonanie: Pracownicy muszą wierzyć w znaczenie cyberbezpieczeństwa i swoją w nim rolę.
- Umiejętności: Potrzebują wiedzy i umiejętności, aby identyfikować zagrożenia i reagować na nie.
- Możliwości: Organizacje muszą zapewnić środowisko, które wspiera i zachęca do bezpiecznych zachowań.
Dzięki takiemu podejściu, organizacje mogą stworzyć środowisko, w którym pracownicy nie tylko rozumieją cyberbezpieczeństwo, ale czują się zmotywowani i upoważnieni do aktywnego udziału w obronie organizacji przez cyber zagrożeniami.
Czy szkolenie musi być nudne?
W Trecom wdrażamy programy security awareness, które angażują pracowników i realnie podnoszą poziom cyberbezpieczeństwa. Nasza oferta obejmuje kilka podejść, które są zarówno skuteczne, jak i angażujące.
Cyberedukacja – skuteczne szkolenia phishingowe i e-learning
Krok 1: Kontrolowana kampania phishingowa
Na początek przeprowadzamy testową kampanię phishingową, aby sprawdzić, na jakim poziomie jest świadomość pracowników w zakresie cyberzagrożeń oraz jak działają procedury zgłaszania podejrzanych wiadomości.
Krok 2: Edukacja i szkolenia
Następnie wdrażamy program edukacyjny, w którym uczymy najlepszych praktyk reagowania na podejrzane e-maile, procedur bezpieczeństwa oraz korzystania z dostępnych narzędzi.
Szkolenia prowadzimy w trzech formatach:
- e-learning – dla maksymalnej wygody pracowników,
- szkolenia online na żywo,
- szkolenia stacjonarne.
Krok 3: Powtórna kampania phishingowa
Po szkoleniach przeprowadzamy kolejną kontrolowaną kampanię phishingową, aby ocenić skuteczność edukacji i zidentyfikować osoby, które wymagają dodatkowego wsparcia.
Krok 4: Raportowanie i optymalizacja
Podsumowujemy wyniki, analizujemy poziom świadomości pracowników i rekomendujemy dalsze usprawnienia. Dodatkowo prowadzimy cykliczne kampanie przypominające, aby utrzymać wysoki poziom czujności w organizacji.
Warsztaty i szkolenia z wykorzystaniem gry symulacyjnej „Cyber Bastion”
Dla tych, którzy wolą bardziej interaktywną formę nauki, oferujemy Cyber Bastion – symulacyjną grę decyzyjną, w której uczestnicy wcielają się w role osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo organizacji.
Cyber Bastion zapewnia:
- Dynamikę – w trakcie rozgrywki pojawiają się kolejne fazy ataku, a uczestnicy na bieżąco sprawdzają, czy ich strategia obrony działa.
- Realistyczne scenariusze ataków – możemy dostosować je do specyfiki danej firmy.
- Zarządzanie budżetem – uczestnicy otrzymują określony b-udżet na zakup rozwiązań cyberbezpieczeństwa.
Strategiczne doradztwo i usługi cybersecurity
W Trecom wspieramy organizacje nie tylko w edukacji, ale również na poziomie strategicznym:
Pomagamy budować strategię cyberbezpieczeństwa – zarówno poprzez doradztwo strategiczne, jak i usługę CISO as a Service, gdzie organizacja może „wynająć” CISO na godziny.
Wdrażamy rozwiązania cybersecurity – dostarczamy i implementujemy zaawansowane systemy zabezpieczeń.
Monitorujemy bezpieczeństwo – oferujemy SOC jako usługę, czyli stały monitoring zagrożeń w organizacji.
Przeprowadzamy audyty zgodności – pomagamy organizacjom spełniać wymogi norm i regulacji.
Potrzebujesz pomocy w obszarze security awareness? Wypełnij formularz kontaktowy na dole strony, aby skorzystać z konsultacji w tym obszarze.
