Google ujawnia najbardziej ambitny projekt infrastrukturalny w swojej historii. „Project Suncatcher” zakłada wyniesienie procesorów TPU na orbitę i stworzenie z nich pierwszego na świecie kosmicznego klastra AI, zasilanego wyłącznie energią słoneczną. Eksperymentalna konstelacja satelitów ma umożliwić przetestowanie możliwości skalowania sztucznej inteligencji poza Ziemią.
Google stawia na kosmiczne centra danych
Według dokumentu „Towards a future space-based, highly scalable AI infrastructure system design” autorstwa zespołu Google Research, celem inicjatywy jest stworzenie infrastruktury obliczeniowej opartej na chipach TPU (Tensor Processing Unit) działających w przestrzeni kosmicznej. System ma wykorzystywać satelity wyposażone w panele słoneczne i połączone siecią optyczną o przepustowości do 10 Tb/s na łącze.
Pierwszy etap projektu przewiduje uruchomienie dwóch satelitów testowych do 2027 roku, we współpracy z firmą Planet Labs. W dłuższej perspektywie Google zakłada budowę konstelacji 81 satelitów poruszających się w ciasnej formacji o promieniu 1 kilometra, na wysokości 650 km. Każdy satelita ma działać jak „węzeł” w rozproszonym data center, wykorzystując formację lotu do minimalizacji opóźnień między chipami TPU.
„Jak każda próba sięgnięcia Księżyca, ten projekt wymaga rozwiązania złożonych problemów inżynieryjnych, od chłodzenia po odporność na promieniowanie” – przyznał Sundar Pichai, CEO Google.
Wyzwania techniczne: radiacja, łącza i koszt wyniesienia
Testy laboratoryjne wykazały, iż najnowsze układy Trillium TPU przetrwały symulowane warunki promieniowania w niskiej orbicie okołoziemskiej, odpowiadające pięcioletniej misji. Najbardziej wrażliwe okazały się moduły pamięci HBM, które wykazywały sporadyczne błędy typu ECC, choć akceptowalne dla zastosowań inferencyjnych.
Kluczową przeszkodą jest przepustowość między satelitami. Zespół Google wykazał, iż przy wykorzystaniu technologii Dense Wavelength Division Multiplexing (DWDM) można osiągnąć wymagane parametry, pod warunkiem utrzymania odległości rzędu setek metrów między satelitami.
Krytyczna jest jednak kwestia kosztów wyniesienia na orbitę. Według analiz Google, gdy cena startu spadnie do 200 USD za kilogram (co może się zdarzyć ok. 2035 roku przy 180 startach rocznie rakiet SpaceX Starship), całkowity koszt eksploatacji kosmicznego klastra stanie się porównywalny z kosztami energii dla naziemnych centrów danych w USA.
SpaceX wybuduje centra danych na… orbicie. Musk potwierdza, ale czy dotrzyma słowa?
Nowy etap dla infrastruktury AI
Projekt prowadzi zespół Google Research pod kierunkiem Travisa Bealsa i Blaise’a Agüery y Arcas, a wśród współautorów publikacji znalazł się również James Manyika, starszy wiceprezes Google ds. technologii i społeczeństwa. W dokumencie badacze określają Suncatcher jako „moonshot”, czyli próbę zdefiniowania nowego sposobu skalowania mocy obliczeniowej sztucznej inteligencji, z pominięciem ograniczeń energetycznych i środowiskowych na powierzchni Ziemi.
Google podkreśla, iż „Project Suncatcher” jest na etapie wczesnych badań i ma na celu sprawdzenie realności koncepcji, zanim zapadną decyzje o budowie pełnoskalowej infrastruktury.
