Chińskie samochody zalewają Europę od dłuższego czasu. Coraz większą popularnością cieszą się również w Polsce. To efekt ich konkurencyjnych cen, bogatego wyposażenia w standardzie oraz nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Ośrodek Studiów Wschodnich (OSW) zauważa jednak, iż mogą one stanowić duże zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju.
Chińskie samochody są większym zagrożeniem niż nam się wydaje
Ośrodek Studiów Wschodnich zwraca uwagę na takt, iż inteligentne auta coraz bardziej ułatwiają nam życie. Pozwalają na zdalne sterowanie, monitorowanie stanu pojazdu czy korzystanie z zaawansowanych funkcji sieciowych. Eksperci ostrzegają jednak, iż wraz ich rosnącą popularnością wzrasta także ryzyko cyberataków, wycieków danych, a choćby zdalnego przejęcia kontroli nad pojazdami. W raporcie OSW zwraca się także uwagę, iż szerokie wprowadzanie i promocja chińskich marek samochodów może stwarzać poważne zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego Polski.
Sytuacja staje się jeszcze bardziej poważna w kontekście nieformalnego sojuszu Chin i Rosji. Eksperci ostrzegają, iż dane geoprzestrzenne zbierane przez inteligentne auta poruszające się po europejskich drogach mogłyby teoretycznie trafić do Federacji Rosyjskiej. Tego typu pojazdy są podatne na cyberataki, a możliwości zdalnego sterowania stwarzają ryzyko wykorzystania ich do działań dywersyjnych.
Inteligentne samochody stanowią poważne zagrożenie / źródło: OSWDane zbierane w Europie przez inteligentne auta chińskich producentów mogą potencjalnie być wykorzystywane do celów wywiadowczych – służyć śledzeniu osób, monitorowaniu przepływu towarów, a także analizie wzorców ruchu. Mogą być też wykorzystywane do trenowania sztucznej inteligencji, również w kontekście wojskowym.
Media wskazują na fakt, iż Chiny już wcześniej używały samochodów do działań szpiegowskich . W 2023 roku w pojazdach brytyjskiego rządu wykryto chińskie urządzenia śledzące. To pokazuje, iż konieczne są szczegółowe kontrole inteligentnych aut. Należy bowiem upewnić się, iż pojazdy nie służą do skanowania infrastruktury krytycznej ani do zbierania wrażliwych informacji.
Obecnie w Unii Europejskiej brak jest jednak kompleksowych przepisów regulujących działanie inteligentnych samochodów. To przełomowa technologia, która wymaga jasnych i skutecznych ram prawnych, chroniących m.in. przed automatycznym przesyłem wrażliwych danych za granicę oraz ograniczających ryzyko cyberataków.
Na jakie kroki powinna zdecydować się UE?
Coraz więcej państw zaczyna traktować inteligentne samochody z Chin jako potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. Najdalej poszły Stany Zjednoczone. W 2024 roku przyjęły przepisy stopniowo eliminujące chińskie i rosyjskie oprogramowanie oraz systemy łączności z nowych samochodów. Podobne obawy pojawiają się także w Europie i na Bliskim Wschodzie.
W Wielkiej Brytanii wprowadzono dodatkowe ograniczenia dotyczące poruszania się aut elektrycznych w pobliżu obiektów wojskowych, a pracownicy resortu obrony są ostrzegani przed prowadzeniem w nich rozmów na wrażliwe tematy. Z kolei Izrael zakazał wjazdu chińskich samochodów do baz wojskowych. Czechy oficjalnie uznały transfer danych i zdalne zarządzanie systemami z terytorium Chin za wysokie ryzyko, wskazując tutaj wprost na inteligentne pojazdy.
Działania wdrażane w poszczególnych krajach w związku z chińskimi inteligentnymi autami / źródło: OSWEksperci wskazują, iż najlepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie wspólnych unijnych przepisów. Miałyby one zobowiązywać producentów samochodów, zwłaszcza z państw spoza UE, do uzyskania dodatkowych certyfikatów bezpieczeństwa. Taki mechanizm zwiększyłby ochronę rynku wewnętrznego.
Jeśli jednak Unia nie zdoła wprowadzić wspólnych regulacji, alternatywą może być stworzenie koalicji państw, które samodzielnie wdrożą podobne zasady, opierając się na ujednoliconych standardach zaproponowanych na poziomie unijnym. Pozwoliłoby to ograniczyć chaos regulacyjny i stopniowo podnosić poziom bezpieczeństwa technologicznego.
Tomasz Siemoniak, koordynator służb specjalnych, w rozmowie z „Rzeczpospolitą” zaznaczył, iż sprawa ma poważny charakter i znajduje się w kręgu zainteresowania rządu. Podkreślił, iż odpowiednie służby analizują kwestie związane z bezpieczeństwem danych i nowymi technologiami, a administracja państwowa nie bagatelizuje tego tematu.
Źródło: OSW, Rzeczpospolita
