Józefów stał się na dwa dni centrum rozmowy o przyszłości polskiego państwa w erze danych i AI. XXXI Forum Teleinformatyki zgromadziło blisko 450 uczestników, w tym przedstawicieli rządu, administracji publicznej, uczelni technicznych i największych firm technologicznych, ale tegoroczna edycja wyraźnie różniła się od poprzednich, bo mniej było deklaracji a więcej konkretów. Zmienił się też język rozmowy o cyfryzacji i cyberbezpieczeństwie. Zamiast czy wdrażać?, dziś pada jak wdrażać szybko, odpowiedzialnie i z myślą o suwerenności technologicznej?.
Cyfrowe państwo wchodzi w fazę dojrzałości
Forum od trzydziestu jeden lat jest jednym z najważniejszych miejsc debaty o informatyzacji administracji publicznej w Polsce. Tegoroczna edycja odbyła się w hotelu Holiday Inn Resort Warszawa Józefów i dała jasny sygnał, iż cyfryzacja przestaje być marginalnym wątkiem w polityce państwa, a staje się kluczowym obszarem strategicznym.
Hasło przewodnie wydarzenia brzmiało System informacyjny państwa – czas na przełomowe idee, technologie i projekty. Nie było w tej deklaracji przesady, bo tegoroczna agenda objęła kilkanaście sesji merytorycznych, sesję warsztatową poświęconą infrastrukturze krytycznej oraz dyskusje dotyczące suwerenności technologicznej Polski i rozwoju sztucznej inteligencji. Widać było, iż w naszej debacie publicznej dokonuje się istotny zwrot. Technologia przestaje być postrzegana jako narzędzie administracyjne i staje się realnym elementem bezpieczeństwa państwa oraz fundamentem usług publicznych.
Cyfryzacja oparta na strategii i bezpieczeństwie
Jednym z najważniejszych momentów Forum było wystąpienie wicepremiera i ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego, który w Józefowie przedstawił fundamenty polityki cyfrowej państwa. Jego słowa precyzyjnie oddały kierunek, który obrała administracja:
„Forum Teleinformatyki to znakomite miejsce i czas do tego, żebyśmy mogli porozmawiać o nowoczesnym państwie. Państwie, które swoje fundamenty wylewa w ramach dwóch strategicznych dokumentów strategii cyfryzacji Polski określającej ramy rozwoju do roku 2035 oraz strategii cyberbezpieczeństwa na lata 2025 2029. To właśnie cyberbezpieczeństwo łączy oba dokumenty, bo ma najważniejsze znaczenie zarówno wobec rosnącej liczby ataków i incydentów ponad 600 tysięcy w ubiegłym roku jak i wobec zagrożeń dezinformacją, której musimy umieć przeciwdziałać i zapobiegać” – powiedział Krzysztof Gawkowski.
Warto zwrócić uwagę na ton tej wypowiedzi – nie był to przegląd planów ani luźna deklaracja polityczna. Był to jasny przekaz, iż cyfryzacja państwa ma być projektowana strategicznie. AI nie jest celem samym w sobie, ale narzędziem modernizacji usług publicznych. Cyberbezpieczeństwo jest traktowane jako infrastruktura krytyczna, a dane i interoperacyjność systemów przestają być problemem technicznym, ale fundamentem zarządzania państwem.
Forum, które nie traci znaczenia
Forum Teleinformatyki od lat udowadnia, iż potrafi gromadzić przedstawicieli środowisk realnie decydujących o kształcie polskiego systemu informacyjnego. W tegorocznej Radzie Programowej znaleźli się m.in. liderzy świata nauki i administracji publicznej, a partnerami wydarzenia były najważniejsze instytucje państwowe i firmy zaangażowane w projekty krytyczne dla cyfryzacji kraju.
Podczas sesji inauguracyjnej prof. Bolesław Szafrański, przewodniczący Rady Programowej Forum, zwrócił uwagę na zmianę jaka zaszła w podejściu do sztucznej inteligencji w Polsce:
„Mam wrażenie, iż dzięki tegorocznemu Forum uczestnicy lepiej rozumieją istotę znaczenie i potencjał rozwiązań bazujących na wykorzystaniu sztucznej inteligencji modeli językowych zaawansowanych robotów programowych czy technologii kwantowych. Co najważniejsze na poważnie zaczęliśmy rozmawiać o warunkach zapewnienia suwerenności technologicznej niezmiernie ważnego czynnika kształtowania pozycji gospodarczo politycznej naszego kraju w świecie.”
To mocne słowa, bo Forum nie jest wydarzeniem komercyjnym ani PR owym. To miejsce, w którym od lat ściera się realne myślenie państwowe z pragmatyzmem wdrożeniowym dużych firm technologicznych i tym roku widać było, jak bardzo temat suwerenności cyfrowej staje się priorytetem.
Od wizji do konkretów – państwowe projekty cyfrowe nabierają tempa
Tegoroczne Forum Teleinformatyki wyraźnie pokazało, iż cyfrowa Polska nie zatrzyma się już na poziomie planowania. Najważniejsze instytucje publiczne zaprezentowały projekty, które wchodzą w fazę realnych wdrożeń i mają potencjał zmienić sposób funkcjonowania administracji. Sesja System informacyjny państwa – przełomowe projekty była jednym z najmocniejszych punktów programu i nie dotyczyła deklaracji, ale konkretnych rozwiązań.
Wśród prezentowanych przedsięwzięć znalazły się między innymi:
- integracja rządowej aplikacji mObywatel z polskim modelem językowym co otwiera drogę do inteligentnych usług administracyjnych opartych na AI.
- koncepcja Jednolitego Pliku Ubezpieczeniowego (ZUS), która ma uprościć wymianę danych w systemie ubezpieczeń społecznych.
- Trusted Smart Statistics (GUS) – nowy model statystyki publicznej oparty na źródłach danych czasu rzeczywistego.
- zastosowanie robotyzacji procesów i sztucznej inteligencji w Ministerstwie Finansów.
- projekty cyfryzacji w ochronie zdrowia finansowane ze środków KPO realizowane przez Centrum e Zdrowia.
Lista projektów nie pozostawia złudzeń – administracja wychodzi poza etap eksperymentów i proof of concept. Powstają komponenty architektury danych państwa, które będą decydować o spójności usług cyfrowych w przyszłości. Wiele z nich opiera się na automatyzacji procesów i integracji danych co jest konieczne w perspektywie wdrożeń AI w sektorze publicznym.
Infrastruktura energetyczna i prawo
Jednym z bardziej zaskakujących tematów tegorocznego Forum była energetyka, która do tej pory rzadko pojawiała się w dyskusjach o informatyzacji państwa. Stefan Kamiński, prezes Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, zwrócił uwagę na kluczowy, a często pomijany problem rozwoju cyfryzacji, czyli dostęp do energii.
„Forum Teleinformatyki to miejsce, w którym spotykają się dwa światy – twórców i użytkowników technologii. To właśnie tu rozmawiamy o sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwie, ale powinniśmy też pamiętać o energii – bo rozwój techniki i technologii zawsze wiąże się z rosnącym zapotrzebowaniem na zasilanie. Dziś zużywamy więcej energii, niż jesteśmy w stanie wytworzyć z obecnych źródeł, a prawo wciąż nie nadąża za możliwościami technicznymi, takimi jak lokalne bilansowanie obszarowe. Dlatego tak ważne jest, by cyfryzacji towarzyszyła cyfryzacja energetyki – tworzenie lokalnych centrów danych i węzłów brzegowych, które pozwolą realnie zarządzać przepływem energii w czasie rzeczywistym.”
Słowa Kamińskiego można czytać jako ostrzeżenie również w kontekście wdrażania sztucznej inteligencji. Rosnąca potrzeba mocy obliczeniowej będzie pociągała za sobą wzrost zużycia energii przez centra danych, a to oznacza, iż cyfryzacja musi być planowana równolegle z inwestycjami infrastrukturalnymi.
Branża chce działać, ale potrzebne są jasne regulacje
Forum przyniosło także silny głos ze strony liderów branży technologicznej. W kolejnych sesjach powtarzała się teza, iż rozwój cyfrowy Polski jest blokowany nie przez brak kompetencji czy zasobów, ale przez niejasne i spowalniające regulacje. Ten problem bardzo wyraźnie zdiagnozował dr inż. Andrzej Dulka, prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (PIIT)
„To już 31 Forum Teleinformatyki – najważniejsze wydarzenie w Polsce poświęcone transformacji cyfrowej administracji gospodarki i społeczeństwa. Jesteśmy w momencie, w którym technologia ma realnie wspierać rozwój – od Przemysłu 4.0 po smart miasta i smart wsie od kontaktu z administracją po cyfryzację rolnictwa. Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji wskazuje, iż czas dyskusji się skończył. Nadszedł czas działania. Branża potrzebuje regulacji, które wspierają przedsiębiorców, a nie ich ograniczają. Dlatego rozpoczynamy prace nad strategią rozwoju na kolejne lata – planem, który ma przyspieszyć cyfrową i przemysłową transformację Polski.”
Wyraźnie więc widać, iż sektor prywatny nie chce już biernie czekać na kierunek działań rządu i regulatorów. Chce stać się współtwórcą strategii państwa. Idea cyfrowej suwerenności Polski, która mocno wybrzmiała podczas Forum, nie oznacza izolacji technologicznej, ale zdolność do oparcia rozwoju cyfryzacji na własnych zasobach kompetencjach i odpowiedzialności regulacyjnej.
Cyfryzacja ma twarz – nagrody i wyróżnienia Forum
XXXI Forum Teleinformatyki to nie tylko debata i prezentacje technologiczne. To także miejsce uhonorowania osób i instytucji, które realnie wpływają na rozwój cyfrowego państwa. Podczas inauguracji uroczyście wręczono Nagrody Złotego Herolda, wyróżnienia przyznawane za działania na rzecz budowy nowoczesnego państwa informacyjnego.
Złotego Herolda I stopnia otrzymał PKO Bank Polski S.A., największy polski bank od lat aktywnie wspierający cyfryzację usług finansowych i rozwój infrastruktury IT w kraju. Złote Heroldy II stopnia przyznano między innymi Dowództwu Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polskiemu Funduszowi Rozwoju S.A. i VeloBank S.A. Wyróżnienia indywidualne otrzymali także eksperci zaangażowani w rozwój systemów państwowych: Janusz Dygaszewicz z GUS, Barbara Fedyna z Wydziału Cybernetyki WAT, Bartłomiej Prystupa z ZUS i Magdalena Sawicka z NASK PIB.
W czasie Forum odbyło się też uroczyste wręczenie Nagrody im. Marka Cara – upamiętniającej pomysłodawcę Forum Teleinformatyki. Wyróżnienie przyznawane jest osobom, które szczególnie zasłużyły się dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. Laureatami zostali w tym roku: gen. bryg. dr inż. Mariusz Chmielewski – Zastępca Dowódcy Dowództwa Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni oraz prof. Agnieszka Gryszczyńska – Dyrektor Departamentu do spraw Cyberprzestępczości w Prokuraturze Krajowej i ekspertka prawa informatycznego.
Wyjątkowym momentem Forum było także wręczenie Medalu Ministerstwa Cyfryzacji prof. Bolesławowi Szafrańskiemu, przewodniczącemu Rady Programowej Forum, w uznaniu jego wieloletniej pracy na rzecz integracji środowiska cyfrowego w Polsce.
AI i suwerenność technologiczna – decydujący kierunek
Finałowym i jednym z najbardziej wyczekiwanych punktów Forum była sesja Forum Nowych Idei: Rozwój AI – wybrane problemy i doświadczenia, zakończona dyskusją ekspercką o suwerenności technologicznej Polski. To właśnie tutaj temat sztucznej inteligencji został podniesiony na poziom strategiczny. Sesję współtworzyli przedstawiciele rządu, branży technologicznej i nauki.
Tu wybrzmiała także perspektywa dostawców infrastruktury obliczeniowej. Wyraźnie podkreślił to Adam Tomczak, Enterprise Channel Manager CEE and MEA w AMD:
“AMD od wielu lat jest liderem rozwiązań dedykowanych dla sztucznej inteligencji. Staramy się współpracować na rynku lokalnym z dostawcami partnerami klientami administracją publiczną po to, aby dostarczać klientom wartość i przede wszystkim wybór. Na Forum tworzymy platformę wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym.”
To głos, który idealnie wpisał się w wątek przewodni Forum, bo bez współpracy państwa i biznesu nie uda się zbudować infrastruktury pod polskie projekty AI ani zapewnić cyfrowej niezależności kraju. Rywalizacja technologiczna ma dziś wymiar geopolityczny, a Polska, jak podkreślali eksperci, musi wzmacniać własne kompetencje i technologie.
Dojrzałość zamiast haseł – taki sygnał wysłało Forum
XXXI Forum Teleinformatyki zakończyło się jasnym przesłaniem: cyfryzacja to nie projekt polityczny, ale strategiczny proces państwowy wymagający współpracy, konsekwencji i odpowiedzialności. Z Józefowa popłynęły trzy czytelne sygnały:
- Polska przyspiesza cyfryzację, a AI staje się elementem infrastruktury państwa.
- Cyberbezpieczeństwo jest fundamentem rozwoju technologicznego.
- Suwerenność technologiczna nie jest sloganem, ale warunkiem bezpieczeństwa i konkurencyjności.
To już nie konferencja o technologii. To miejsce, gdzie kształtuje się cyfrowa przyszłość Polski.
