Dariusz Standerski: Jak przygotowujesz się na rzeczywistość, w której AI dorównuje człowiekowi?

W redakcji Res Publiki Nowej ponownie zaprosiliśmy postaci życia publicznego do rozmowy na temat kluczowy dla współczesnej Polski i Europy. Tym razem skupiliśmy się na sztucznej inteligencji: czy jej wpływ na nasze społeczeństwo i gospodarkę sprawi, iż niedługo ciężko będzie nam bez niej żyć? Oto odpowiedzi na pytanie: jak przygotowujesz się na rzeczywistość, w której AI dorównuje człowiekowi?

Dariusz Standerski:

AI nie dorównuje człowiekowi, tak jak nie dorównują mu inne wynalazki – komputer, telefon czy internet. Sztuczna inteligencja to potężne narzędzie, którego jednak nie należy personifikować ani przypisać cech, których po prostu nie posiada. najważniejsze dla rozwoju AI w następnych latach są przykłady wdrożeń oraz rozsądna regulacja.

W Polsce kończymy prace nad ustawą o systemach sztucznej inteligencji. To prawo, które wdroży europejski Akt o sztucznej inteligencji i stworzy przyjazne warunki dla rozwoju godnej zaufania AI. Musimy bowiem zadbać, aby z jednej strony firmy nie obawiały się poszukiwania wdrożeń i trenowania modeli, a z drugiej – żeby nasze prawa i wolności zostały odpowiednio zabezpieczone. Dlatego przygotowujemy program piaskownic regulacyjnych, które umożliwią testowanie rozwiązań wykorzystujących AI bez obawy o kary, na przykład za niespełnienie wybranych obowiązków sprawozdawczych. Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji będzie bezpłatnie udzielać opinii i pomagać małym i średnim przedsiębiorstwom w tworzeniu nowych produktów. Efektywne i precyzyjne wdrożenia rozwiązań AI są najważniejsze dla odniesienia sukcesu w tej części rewolucji technologicznej, tak jak obserwowaliśmy to w całej historii od pierwszej rewolucji przemysłowej. Dlatego potrzebujemy przemyślanych narzędzi dedykowanych dla milionów polskich przedsiębiorców, którzy dzięki nim podniosą poziom swojej konkurencyjności – nie tylko w Warszawie czy Krakowie, ale też w Pile, Wojcieszowie czy Pułtusku.

Każde wdrożenie musi być bezpieczne i godne zaufania. Dlatego ustawa o systemach AI umożliwi spełnienie warunków przejrzystości i nadzoru człowieka nad algorytmami, a także wprowadzi zakaz wykorzystywania AI do celów niezgodnych z prawem. Dodatkowo, w 2026 roku w życie wejdą przepisy nakazujące automatyczne oznaczanie treści wygenerowanych przez sztuczną inteligencję. To konieczny krok w rozróżnianiu rzeczywistości od wygenerowanego obrazu, prawdy od fałszu. Nowe narzędzia pozwolą nam na przeciwdziałanie dezinformacji napędzanej przez AI. Każda zmiana technologiczna jest wykorzystywana również przez przestępców, a państwo udoskonala swoje narzędzia przestrzegania i egzekwowania prawa. Ten wyścig trwa od setek lat i dzisiaj widzimy jego kolejny etap. Dlatego przed nami jeszcze wiele kroków. Musimy fundamentalnie zmienić nasze procedury – kodeks postępowania administracyjnego w tym kształcie nie wytrzyma próby czasu. Pracujemy nad tym, by programy nauczania coraz skuteczniej wspierały rozwój krytycznego myślenia. Rozwijamy coraz lepsze narzędzia do detekcji fake newsów i deepfake’ów. Powinniśmy wrócić do kontaktów bezpośrednich i realnych spotkań. Skoro już dzisiaj można wygenerować dowolną wypowiedź dowolnego człowieka – tym cenniejsze i autentyczniejsze powinno być to, co mówimy i robimy poza wirtualną rzeczywistością.

Dariusz Standerski – Wiceminister Cyfryzacji. Doktor ekonomii, prawnik. Wykładowca na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2015-2023 główny ekonomista i członek Zarządu Fundacji Kaleckiego. W latach 2019-2023 dyrektor ds. legislacji w Klubie Parlamentarnym Lewicy.

—

Foto.: Jernej Furman, AI Artificial Intelligence concept (52917075159), cropped by the RPN team, CC BY 2.0.

—

Tekst pochodzi z numeru Res Publiki Nowej Eye to AI. Świat w czasie techno-rewolucji opublikowanego 17.11.2025.