Zdjęcia i ich przeróbki od dawna służą do walki politycznej oraz ośmieszania oponentów i zwolenników z przeciwnych partii. Jednym z przykładów takich działań może być rozpowszechnianie przerobionego zdjęcia Jarosława Kaczyńskiego. Na fotografii widać prezesa Prawa i Sprawiedliwości rozmawiającego przez telefon, który ma rzekomo trzymać w niewłaściwy sposób. Ale czy faktycznie taka sytuacja miała miejsce? W rzeczywistości Jarosław Kaczyński nie rozmawiał przez telefon, trzymając go do góry nogami.
Fałsz
Więcej o naszym systemie oceniania:Geneza zdjęcia
3 stycznia 2024 roku na portalu X (dawny Twitter) zamieszczono wpis wraz ze zdjęciem, na którym widać prezesa PiS rozmawiającego przez telefon, który rzekomo trzyma do góry nogami. Użytkownicy platformy X wyświetlili omawiany wpis ponad 250 tys. razy.
Wpis z 3 stycznia 2024 roku, na którym widać, iż Jarosław Kaczyński rozmawia przez telefon, trzymając go do góry nogami. Źródło: XJednak o ile użyjemy wstecznego wyszukiwania obrazem w wyszukiwarce Google, to zauważymy, iż nieprzerobione zdjęcie zamieszczono w sieci w 2017 r. Opublikowano je w artykule Wirtualnej Polski.
Wynik wstecznego wyszukiwania obrazem w wyszukiwarce Google. Trzeci od dołu wynik (oznaczony czerwoną ramką) to artykuł opublikowany przez Wirtualną Polskę, w którym wykorzystano oryginalne zdjęcie. Źródło: Google
Oryginalne zdjęcie zostało wykorzystane przez Wirtualną Polskę w artykule z 27 lutego 2017 roku. Źródło: Wirtualna PolskaNastępnie zostało zmodyfikowane i od tamtego momentu pojawiło się wiele razy w mediach społecznościowych. Temat samej przeróbki zdjęcia omówili wtedy Wojownicy Klawiatury. Na sam koniec warto wspomnieć, iż oryginalne zdjęcie zostało wykonane w grudniu 2016 roku dla agencji East News przez Andrzeja Iwańczuka.
Oryginalne zdjęcie dostępne w archiwum fotograficznym agencji East News. Źródło: East NewsRozprzestrzenianie się w sieci przerobionego zdjęcia z trzymanym do góry nogami telefonem
Przerobione zdjęcie, na którym widać Jarosława Kaczyńskiego, kilka miesięcy później pojawiło się w sieci. Jedną z wersji zamieszczono na facebookowym profilu Sok z Buraka. Wielu użytkowników platformy X umieszczało wpisy z omawianą fotografią. Możemy ją również znaleźć na wielu portalach z memami (na przykład tu). Także politycy wykorzystywali zdjęcie do swoich celów. Na przykład posłanka Kinga Gajewska umieściła jedną z wersji zdjęcia na swoim oficjalnym profilu facebookowym. Wpis opatrzyła komentarzem: „Ten Pan rządzi Polską…”. Memy wpisują się w narrację, której celem jest ośmieszenie Jarosława Kaczyńskiego.
Wpis z 2017 r. na profilach posłanki Kingi Gajewskiej w mediach społecznościowych. Na przerobionym zdjęciu widać, iż Jarosław Kaczyński rozmawia przez telefon, trzymając go do góry nogami. Źródło: Facebook
Przykłady wykorzystania przerobionego zdjęcia do tworzenia memów. Źródło: GooglePodsumowanie
Powyższe przykłady doskonale obrazują, iż przerobione zdjęcia stanowią idealne narzędzie do prowadzenia walki informacyjnej na arenie politycznej. Dzięki temu w prosty i błyskawiczny sposób jedna z opcji politycznych ośmiesza swoich przeciwników i dezawuuje ich kompetencje do rządzenia. Jednocześnie zdjęcie, które stanowi temat niniejszego artykułu, niektórzy rozpatrują jako polityczny „żart”. Jednak nie każdy w sieci – jak zauważają Wojownicy Klawiatury – ma dostateczne kompetencje cyfrowe, aby rozpoznać przerobione zdjęcie. Często również polityczne sympatie i antypatie utrudniają odbiorcom racjonalną ocenę, czy dane zdjęcie przerobiono. Te proste metody do siania dezinformacji i wzbudzania skrajnych emocji wykorzystują również prorosyjskie konta. Takie działanie omówiliśmy na naszej stronie tutaj.
Źródła
Wojownicy Klawiatury: https://wojownicyklawiatury.pl/jaroslaw-kaczynski-trzyma-telefon-do-gory-nogami-nie-to-fake/
Artykuł WP: https://wiadomosci.wp.pl/karolina-korwin-piotrowska-co-powiedzial-robert-biedron-6095692591838337a
East News: prezes PiS Jaroslaw Kaczynski rozmawia przez telefon komorkowy
