Prostujemy kłamstwa w TVP o wojsku za czasów PO-PSL

W przestrzeni publicznej dominowała taka narracja: „(…) inwestowanie w armię nic nie da, tylko ofiar będzie więcej (…)” – to spot wyborczy Barbary Nowackiej, w tej chwili posłanki Koalicji Obywatelskiej, z 2014 roku

W programie wyborczym Platformy Obywatelskiej z 2015 roku, dominującej wtedy siły politycznej, możemy znaleźć cały rozdział poświęcony wojsku i polityce obronnej. W treści przedstawiono plany na zwiększanie obecności żołnierzy wojsk NATO i USA na terenie Polski, wzrost wydatków na wojsko i wzrost uposażeń dla żołnierzy. Sprawdziliśmy również program PSLu z 2015 roku, który był w koalicji z Platformą Obywatelską – w nim również znajdujemy zadeklarowaną potrzebę zwiększania siły i liczebności armii.

Rząd PO i PSL w 2015 roku przeznaczył 37 mld zł na armię co uwzględniając inflację ciężko potraktować – jako niechęć do inwestowania w wojsko. Twierdzenie, iż Barbara Nowacka, kandydująca wtedy do Parlamentu Europejskiego z komitetu wyborczego „Europa+ Twój Ruch” (który nie przekroczył progu wyborczego) samodzielnie tworzyła dominującą narrację jest fałszem.

fałsz: Przeanalizowaliśmy ustawy budżetowe oraz wsparliśmy się danymi z portalu Demagog oraz artykułu Tomasza Dmitruka. Podczas 8 lat rządu PO-PSL, budżet na armię co roku się zwiększał przy zauważalnie niższej inflacji. Partie koalicji rządzącej w swoich programach obiecywały dalsze zwiększanie wydatków i wzmacnianie wojska co działo się w latach ubiegłych – dlatego komentarz Konrada Węża uznajemy za fałszywy.

(…) Prawo i Sprawiedliwość już w 2014 roku domagało się zwiększenia wydatków na obronność do 2% PKB. Ówczesny rząd PO-PSL w ramach oszczędności likwidował jednak kolejne jednostki wojskowe (…)

manipulacja: Ta zbitka zdań sugeruje, iż poprzedni rząd nie chciał zwiększać wydatków na wojsko. To manipulacja ponieważ w 2014 roku koalicja PO-PSL przyjęła zasadę przeznaczania 2% PKB na wojsko. Zostało to zrealizowane 2015 roku, w 2014 roku na wojsko przeznaczono 1,94% PKB. Warto odnotować też, iż w kadencji 2005-2007 gdy Prawo i Sprawiedliwość tworzyło koalicję wyborczą z Samoobroną i Ligą Polskich Rodzin – nie przeznaczano 2% PKB na wojsko.

Jednocześnie warto zauważyć, iż pokazywane przez TVP mapy i narracja znów nie wskazuje kontekstu. Zmniejszenie liczby jednostek nie świadczy o sile armii i jednocześnie było efektem transformacji polskiego wojska na zawodową armię (likwidując wcześniej powszechny pobór w 2009 roku). Polska zmniejszała liczebność armii i ją konsolidowała, poprzednia skala wynikała z obecności w „Układzie Warszawskim” i bloku wschodnim. Aby lepiej zrozumieć sytuację historyczną i konsekwencje decyzji warto posłuchać darmowego podcastu Tygodnika Polityka na ten temat.

Nasza armia liczy ponad 170 tysięcy żołnierzy, niemal dwa razy więcej niż pod koniec 2015 roku

fałsz: Konrad Wąż porównuje liczebność armii uwzględniając różne metodologie. W 172 tysiącach, które podaje minister Błaszczak, uwzględnieni są studenci Wojskowej Akademii Technicznej, kandydaci na żołnierzy zawodowych i Wojska Obrony Terytorialnej (którzy pełnią rolę bardziej pomocniczą).

W 2022 roku w wojsku było 115 tysięcy żołnierzy zawodowych o czym pisał Konkret24. Biorąc pod uwagę, iż w 2015 roku było 100 tysięcy żołnierzy zawodowych – ciężko nazwać ten wzrost „niemal dwukrotnym”.