Projektowanie UX, czyli user experience, to proces tworzenia interakcji użytkownika z danym produktem czy usługą. Choć może się wydawać, iż głównym celem tego procesu jest zapewnienie użytkownikowi estetycznego i intuicyjnego interfejsu, to w rzeczywistości istotną rolę odgrywa również psychologia. Wsparcie psychologiczne w projektowaniu UX pozwala na głębsze zrozumienie potrzeb i zachowań użytkowników, co przekłada się na lepsze doświadczenia związane z korzystaniem z produktu czy usługi. Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu bliżej.
Kurs UX Design - wprowadzenie do projektowania doświadczeń użytkowników
Poznaj warsztat i narzędzia pracy UX Designera. Naucz się rozpoznawać potrzeby użytkowników i zacznij projektować produkty i usługi zgodnie z najlepszymi zasadami User Experience. Dowiedz się więcej
Psychologia i analiza użytkowników
Pierwszym krokiem w procesie projektowania UX jest przeprowadzenie analizy grupy lub grup użytkowników docelowych. Tutaj psychologia przychodzi z pomocą w zrozumieniu, jak ludzie myślą, czują i reagują na różne bodźce. Badania psychologiczne pozwalają na poznanie preferencji użytkowników, ich potrzeb oraz ograniczeń. Jednym z przykładów jest dobrze już poznana percepcja wzrokowa w kontekście kolorów, kontrastów, rozmiaru przycisków. To nie jest przypadek, iż button zawsze jest dosyć duży, w kontrastowym kolorze i umiejscowiony na określonej pozycji. To doświadczenie i wiedza projektanta sprawiają, iż wybrał akurat taką kombinację.
Idąc dalej, posiłkując się wynikami badań można dopasować projekt do wybranej grupy odbiorców. Inne potrzeby w użytkowaniu interfejsu będą mieć przecież dzieci, inne młodzież, a jeszcze inne osoby starsze. Projektant uzbrojony w odpowiednią wiedzę bez trudu poradzi sobie z wyjściem naprzeciw tym potrzebom, co przełoży się na komfort użytkowania i prawdopodobnie wyższe zyski, większe zaangażowanie i inne cele, które zakłada producent.
Kreowanie emocji poprzez UX
Jak dowiedziono, emocje biorą czynny udział w procesie podejmowania decyzji - w tym również tych zakupowych. Z tego względu, projektowanie ukierunkowane na UX musi celować w wywoływanie adekwatnych odczuć. Najbardziej pożądane są uczucia pozytywne, przyjemne. Takie, które w podświadomości będą przywoływać dobre skojarzenia z marką.
Jak taki efekt można osiągnąć? Przykładem jest sięganie po określone kolory - zielony i niebieski z założenia wzbudzą w użytkowniku zaufanie, złoty i czarny podkreślą prestiż marki, żółty i pomarańczowy to z kolei kolory pełne euforii i energii. Możliwości jest jednak więcej - krój czcionki, animacje, dźwięki, obrazki. Każdy element wpływa na to, z jaką emocją pozostawimy naszego odbiorcę.
Eliminowanie barier i ułatwianie nawigacji
Psychologia staje się nieodzowna również na etapie planowania struktury i nawigacji interfejsu. Badania pokazują bowiem jasno, iż do pewnych schematów jesteśmy już mocno przyzwyczajeni i nie warto ich przełamywać. Z jednej strony, ułatwiają użytkownikom szybkie odnajdywanie interesujących ich informacji, z drugiej, łatwiej zapadają w pamięć i są bardziej czytelne.
Kurs UX & UI - sztuka użytecznego projektowania
Zobacz kurs
Kurs Figma - podstawy projektowania interfejsów
Zobacz kurs
Kurs UX w biznesie - efektywna praca projektanta
Zobacz kurs
Jako przykład można tu podać kilka zasad:
- Zasada podobieństwa - ludzki umysł automatycznie pogrupuje obiekty na te, które są do siebie podobne i te, które czymś się różnią. W praktyce UX można to wykorzystać do podkreślenia, wyróżnienia informacji, na której nam zależy. Wystarczy ją czymś zaakcentować, np. zmienić kolor lub kształt tła.
- Zasada bliskości - obiekty, które są do siebie w jakiś sposób podobne, a dodatkowo umiejscowione są blisko siebie, będą automatycznie postrzegane jako powiązane ze sobą. Umysł wyjdzie z założenia, iż wszystkie te elementy tworzą jedną całość - nie zaś stanowią odrębne, autonomiczne wartości.
- Zasada symetrii - symetria wprowadza porządek, harmonię, jest preferowana przez ludzkie zmysły. Lubimy ją i poszukujemy jej w życiu codziennym. Nic więc dziwnego, iż projektowanie UX w symetrii dopatruje się ważnej wytycznej. Strony i aplikacje ignorujące tę zasadę są trudniejsze w odbiorze, mniej intuicyjne i niewygodne z punktu widzenia użytkownika.
- Figura tła - tutaj z kolei sterujemy uwagą użytkownika poprzez akcentowanie i rozmywanie wybranych obiektów. Wykorzystuje się tu tendencję umysłu do odczytywania elementów bardziej oddalonych jako mniej ważnych, a tych ulokowanych bliżej, jako ważniejsze. W tym celu stosuje się kombinacje kolorów, odcieni, kontrastu i ostrości.
Testowanie i iterowanie
Zwieńczeniem procesu projektowania UX jest testowanie i iterowanie. Tutaj również warto posiłkować się wiedzą psychologiczną. Dzięki niej zrozumiemy reakcje użytkowników, odczytamy ich odczucia i zlokalizujemy ewentualne elementy wymagające poprawy.
Wartościowe informacje zwrotne zebranie podczas testów pozwalają na wprowadzanie niezbędnych poprawek oraz iterowanie projektu, co przyczynia się do ciągłego doskonalenia UX. Psychologiczne aspekty, takie jak percepcja, pamięć czy motywacja, są uwzględniane podczas analizy wyników testów, co pozwala na jeszcze lepsze dopasowanie interfejsu do potrzeb użytkowników.
Podsumowanie
Podsumowując, projektowanie UX to o wiele więcej niż tylko zaprojektowanie ładnego i praktycznego interfejsu. Projekt musi się podobać, musi być wygodny, ale idealnie jest, gdy jednocześnie wywoła odpowiednie emocje, zmotywuje do pożądanych interakcji i zapadnie w pamięć odbiorcy. Bez wiedzy psychologicznej osiągnięcie takich efektów byłoby niemożliwe.
