Finansowanie benefitów pracowniczych może mieć kilka źródeł. Wśród nich wymienia się: środki obrotowe firmy, środki potrącane z wypłaty pracownika lub indywidualną płatność, a także wykorzystywanie dwóch lub więcej źródeł finansowania. Istnieje także opcja utworzenia specjalnego funduszu, który funkcjonuje pod nazwą Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS), który może w pełni finansować korzyści pozapłacowe pracowników lub stanowić jedno z wyżej wymienionych źródeł finansowania. Jakie są warunki jego powołania, kiedy jest opcjonalny, a kiedy obowiązkowy?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – warunki utworzenia
Utworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych jest obowiązkiem dla pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Jest tak również w przypadku zatrudniania co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, jeżeli z wnioskiem o utworzenie wystąpi zakładowy związek zawodowy. W obu sytuacjach liczbę pracowników określa się 1 stycznia danego roku (w przeliczeniu na pełne etaty).
Wyjątkiem w kwestii obowiązku utworzenia Funduszu jest sytuacja, w której firma spełnia przesłankę zatrudniania minimum 50 osób, ale w jej strukturach funkcjonuje układ zbiorowy. W takiej sytuacji na mocy porozumienia może zostać podjęta decyzja o nietworzeniu ZSŚS.
Jeśli w firmie nie funkcjonuje związek zawodowy lub początkowo pracowników jest mniej niż 50, ale ten stan zmieni się w trakcie roku, nie wpływa to na konieczność utworzenia Funduszu w tej chwili. W przypadku zatrudniania mniej niż 50 pracowników utworzenie ZFŚS jest dobrowolną decyzją pracodawcy.
Komu przysługuje skorzystanie z ZFŚS?
Ze środków zgromadzonych w Funduszu mogą skorzystać pracownicy i ich rodziny. Ponadto ta możliwość przysługuje również byłym pracownikom (emerytom i rencistom) wraz z rodzinami. Dodatkowo mogą to być wszystkie osoby wskazane przez pracodawcę. Szczegółowe warunki powinny znaleźć się w regulaminie. Określi on czy np. prawo do korzystania ze środków ZFŚS mają również osoby zatrudnione w oparciu o umowę o dzieło lub umowę-zlecenie.
Co można sfinansować środkami z ZFŚS?
Rzeczy, które finansuje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych są ściśle określone w Ustawie. Należą do nich:
- Dofinansowanie wypoczynku zarówno dla pracownika, jak i jego dzieci;
- Pomoc materialna lub finansowa z powodu zdarzeń losowych lub paczki świąteczne;
- Dofinansowanie działań kulturalno-oświatowych oraz sportowo-rekreacyjnych;
- Dofinansowanie lub tworzenie przyzakładowych żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli;
- Pożyczka (zwrotna lub bezzwrotna) np. na poczet remontu mieszkania.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – kiedy można otrzymać środki?
Przyznanie dofinansowania z ZFŚS zależy od sytuacji życiowej i materialnej pracownika. Pracodawca nie może określać w regulaminie dodatkowych kryteriów związanych np. ze stażem pracy lub wymiarem etatu, na jaki zatrudniono pracownika.
Aby skorzystać ze środków Funduszu, pracownik powinien złożyć odpowiedni wniosek do wyznaczonego działu w swojej firmie. Wszelkie dodatkowe dokumenty konieczne do rozpatrzenia wniosku powinien określać regulamin wewnętrzny ZFŚS.
