Finansowanie innowacji. Przewodnik Cyfrowego Człowieka

Innowacje w biznesie mogą przynieść wielkie zyski. Zanim jednak zaczną na siebie zarabiać, wymagają inwestycji. Startupy, eksperymentalne technologie i kreatywne projekty mają potencjał, ale i ryzyko. Dlatego w przeciwieństwie do dojrzałych firm, innowatorzy nie dostaną kredytu od banku. Na czym polega finansowanie innowacji? Czym różni się kapitał seed od venture? Wyjaśniamy!

Słownik jest na bieżąco aktualizowany wraz z pojawianiem się nowych pojęć dotyczących finansowania innowacji w naszych tekstach.

Spis treści:

• Akcelerator
• Anioł Biznesu
• Bootstrapping
• CVC
• Crowfunding
• Fundusz private equity
• Fundusz venture capital
• Inkubator przedsiębiorczości
• MVP (w świecie startupów)
• Pre-seed
• Platforma crowdfundingowa
• Rundy A, B, C itd.
• Seed
• Startup

Akcelerator

Akceleratory biznesu to programy wspierające przedsiębiorców w zakładaniu i prowadzeniu biznesu we wczesnej fazie jego istnienia. Zapewniają wsparcie merytoryczne, prawne i organizacyjne, ale również finansowanie innowacji – wg raportu Startup Poland za 2022 r., 18% startupów korzystało z finansowania pochodzącego z akceleratora krajowego a dalsze 7% z zagranicznego.

Anioł biznesu

Osoba ze sporym doświadczeniem w zarządzaniu przedsiębiorstwem, która chce wykorzystać swoje doświadczenie oraz zasoby finansowe, by pomóc rozwijającej się firmie w zamian za udziały. Są to przedsiębiorcy lub menedżerowie wysokiego szczebla, często na emeryturze. Zwykle oferują pomoc firmom w branży pokrewnej do tej, w jakiej dotychczas pracowali. Często oprócz doświadczenia i pieniędzy wnoszą do firmy również cenne kontakty biznesowe.

Bootstrapping

Finansowanie działalności firmy przez jej założycieli. Według raportu Startup Poland za 2022, 69% startupów sięgnęło do kieszeni swoich właścicieli.

CVC

Corporate venture capital, czyli fundusz VC, którego właścicielem jest pojedyncza firma. Polski rząd kilka lat temu starał się rozwinąć ten segment poprzez przymuszenie spółek Skarbu Państwa do zakładania własnych programów VC, ale z dość umiarkowanym długoterminowym skutkiem: spółki Skarbu Państwa sfinansowały jedynie 2 spośród niemal 460 transakcji VC na polskim rynku w 2022 r.

Crowdfunding

Metoda finansowania działalności firmy, zwykle poprzez sprzedaż akcji inwestorom indywidualnym, najczęściej przy pomocy platformy crowdfundingowej. Zwany również finansowaniem społecznościowym. Nie jest ograniczony do startupów, mogą z niego korzystać wszystkie niewielkie firmy w formie spółki akcyjnej. Według najnowszych regulacji, wartość pojedynczej rundy finansowania jest ograniczona do 5 mln euro.

Fundusz private equity

Fundusz inwestujący (zwykle przez całkowity wykup) w firmę prywatną nienotowaną na giełdzie. Może również inwestować w spółki giełdowe, ale z założeniem ich całkowitego wykupu i wycofania z giełdy. Fundusze PE zwykle inwestują w firmy ze zidentyfikowanymi nieefektywnościami, których usunięcie znacząco poprawia wycenę firmy i pozwala na jej sprzedaż ze znacznym zyskiem.

Fundusz venture capital

Fundusz podwyższonego ryzyka, którego udziałowcami mogą być firmy, instytucje finansowe, osoby fizyczne, jak również instytucje publiczne. Inwestuje w firmy oferujące nadzieje na wysoki zwrot z inwestycji, ale jednocześnie obarczone wysokim ryzykiem (patrz: startup).

Inkubator przedsiębiorczości

Podmiot, zwykle fundacja lub stowarzyszenie, która umożliwia początkującemu przedsiębiorcy rozwijanie biznesu bez zakładania działalności gospodarczej. Biznes takiego przedsiębiorcy funkcjonuje jako dział inkubatora. Inkubator często kieruje swoją ofertę dla konkretnej grupy potencjalnych przedsiębiorców: np. uczelniane inkubatory są dostępne dla studentów, absolwentów czy doktorantów danej uczelni.

MVP (w świecie startupów)

Minimum Viable Product, czyli wersja produktu startupu, która spełnia najbardziej podstawowe potrzeby klientów, choć nie oferuje pełnej planowanej funkcjonalności. Może służyć do osiągnięcia pierwszych przychodów, jednak jej głównym celem jest pozyskanie informacji zwrotnej od klientów pomocnej przy dalszym kształtowaniu produktu.

Pre-seed

Pierwsza faza rozwoju startupu, tak naprawdę faza pomysłu na biznes. Założyciele definiują problem jaki chcą rozwiązać i sposób jego rozwiązania, następnie zaczynają budować biznesplan dla swojego pomysłu. jeżeli założyciele chcą już na tym etapie pozyskać finansowanie VC, to uporządkowane muszą być kwestie formalne, takie jak umowy spółki czy zakazy konkurencji. Do niedawna biznesy na tym etapie mogły liczyć przede wszystkim na finansowanie innowacji z własnych zasobów (bootstrapping) oraz, ewentualnie, od rodziny i przyjaciół. w tej chwili mogą skorzystać również z inkubatorów i akceleratorów biznesu jak również, coraz częściej, funduszy VC.

Platforma crowdfundingowa

Platforma internetowa służąca jako pośrednik pomiędzy firmą chcącą pozyskać finansowanie społecznościowe a inwestorami, którzy są gotowi takie finansowanie innowacji zapewnić. Służy również jako platforma marketingowa dla projektów crowdfundingowych. Według najnowszych regulacji unijnych, platformy muszą uzyskać licencję od krajowego regulatora, którym w Polsce jest Komisja Nadzoru Finansowego.

Rundy A, B, C itd.

To kolejne rundy finansowania startupu, związane z kolejnym etapami rozwoju firmy, takimi jak rozwój bazy produkcyjnej, wyjście na rynki regionalne a potem światowe. W rundach tych często uczestniczą inwestorzy venture capital z mniejszym apetytem na ryzyko, którzy chętnie wyłożą pieniądze na udziały w gwałtownie rosnącej i ciągle oferującej potencjał wzrostu spółce, a którzy są skłonni wyłożyć na to większe pieniądze (bo zwykle muszą zaakceptować istotnie wyższą wycenę firmy).

Seed

Drugi etap rozwoju startupu. Na tym etapie, startup planuje już uruchomienie produktu, choć niekoniecznie w wersji finalnej. Często jest to tak zwany Minimum Viable Product (MVP), czyli wersja produktu, która spełnia najbardziej podstawowe potrzeby klientów, choć nie oferuje pełnej planowanej funkcjonalności. Jest to o tyle istotne, o ile pozwala na pozyskanie pierwszych klientów, którzy zapewnią opinie na temat produktu jak i pierwsze powtarzalne strumienie przychodów, istotne z punktu widzenia funduszy VC. Na tym etapie firma powinna mieć już zespół zbudowany z osób z odpowiednim doświadczeniem.

Startup

Młoda firma (do 5, góra 10 lat), innowacyjna, ze sporym potencjałem wzrostu dzięki skalowalnemu modelowi biznesowemu. Zwykle firma taka jest narażona na większe ryzyka od biznesów tradycyjnych, oferuje jednak istotnie lepsze stopy zwrotu z inwestycji w przypadku osiągnięcia sukcesu.

Źródło zdjęcia: Markus Winkler/Unsplash