Używacie AI w pracy? I uważacie, iż koledzy i szefowie powinni docenić, iż wprowadzacie do firmy narzędzia poprawiające wydajność pracy? Nic bardziej mylnego – jak pokazuje badanie naukowców z Uniwersytetu Duke, istnieją spore szanse, iż będziecie postrzegani jako… leniwi i niekompetentni. Zwłaszcza jeżeli Wasi współpracownicy lub Wasz szef sami nie korzystają z AI.
AI w pracy? Lepiej jej sami nie wprowadzajcie
Sztuczna inteligencja szerokim frontem wchodzi do firm – przyspiesza i ułatwia pracę, automatyzuje procesy, często obniża koszty. Okazuje się jednak, iż jeżeli sami wprowadzamy korzystanie z AI do firmy, a nie w ramach odgórnego procesu, to możemy spotkać się z krytyką – ze strony kolegów i szefostwa. Użycie AI nie będzie postrzegane jako dowód na pomysłowość, inicjatywę czy nasze wyjątkowe umiejętności. Wręcz przeciwnie – może być postrzegane jako wskazówka słabości naszych kompetencji lub charakteru.
Jest to o tyle problem, iż według niedawnego badania, wciąż niemal połowa firm nie zachęca pracowników do używania narzędzi AI.
Jak pokazało badanie przeprowadzone na 4400 osobach przez naukowców z Uniwersytetu Duke, osoby korzystające z AI są częściej postrzegane jako leniwe a rzadziej jako kompetentne, staranne, niezależne i samodzielne. W odróżnieniu od osób, które korzystały z innych narzędzi lub wykonywały zadanie w pełni samodzielnie.
Skąd tak negatywne oceny osób używających sztucznej inteligencji? Naukowcy z Duke’a przypisują to tak zwanemu podstawowemu błędowi atrybucji, a więc naszej ludzkiej skłonności do wyjaśniania zachowania obserwowanych osób w kategoriach przyczyn wewnętrznych, na przykład cech charakteru, a nie zewnętrznych – w tym wypadku użyteczności AI.
Czyli jeżeli widzimy osobę korzystającą z AI, to jesteśmy skłonni myśleć, iż dana osoba korzysta z niej dlatego, iż bez takiej pomocy nie dałaby sobie rady lub też jest zbyt leniwa, by wykonać dane zadanie samodzielnie, niż zaakceptować, iż AI to po prostu użyteczne narzędzie. Zwłaszcza jeżeli sami z narzędzi AI nie korzystamy.
Jak pokazuje badanie, użycie AI jest częściej niż użycie innych narzędzi postrzegane negatywnie. Być może dlatego, iż jest to wciąż technologia „nieoswojona” przez wiele osób. Po prostu użycie innych narzędzi jest postrzegane jako bardziej naturalna część wykonywania danych zadań.
Wyjście? Wyjaśnijcie użyteczność AI. Lub zmieńcie szefa…
Czy więc musimy zrezygnować z korzystania AI w miejscu pracy i ewentualnie używać jej po kryjomu? Niekoniecznie – badanie Duke’a sugeruje możliwe wyjścia.
Po pierwsze, postrzeganie używania AI znacznie się poprawia, jeżeli użyteczność AI dla danego zadania jest oczywista. jeżeli więc naszym współpracownikom i szefowi pokażemy, iż dany system AI nie jest żadną „drogą na skróty” czy przykrywaniem naszej niekompetencji a po prostu użytecznym narzędziem, z którego sami mogą korzystać. Wtedy są szanse, iż przestaną nas postrzegać jako „leniwca” a zaczną doceniać jako źródło użytecznych pomysłów.
Po drugie, osoby, które same często używają narzędzi AI, mają o wiele większą skłonność do zaakceptowania używania takich narzędzi. Z kolei osoby nie używające AI są na tyle uprzedzone wobec tej technologii, iż działa to w ich decyzjach o zatrudnieniu pracowników. o ile podejmują więc decyzje o zatrudnieniu, to z większym prawdopodobieństwem dadzą pracę osobie, która nie wpisze w CV umiejętności związanych z AI.
To prawdziwy dylemat dla osób poszukujących pracy. Czy wspomnieć w CV, iż umiemy korzystać z narzędzi AI, potencjalnie zmniejszając szanse zatrudnienia przez szefów (a takich jest pewnie wciąż większość), którzy nie używają AI? Ale z drugiej strony, być może zwiększając swoje szanse, jeżeli szef nie będzie miał nic przeciwko używaniu AI w pracy.
A jeżeli już mamy pracę i szefa sceptycznego wobec AI? To może poszukajmy innego. Niekoniecznie u nowego pracodawcy – czasem wystarczy transfer wewnątrz firmy. Procent menedżerów korzystających z AI stale rośnie, więc powinno być coraz łatwiej.
Czy ktoś z czytelników ma interesujące doświadczenia związane z poszukiwaniem pracy i jednoczesnym deklarowaniem znajomości narzędzi AI? Zapraszamy do komentarzy pod artykułem.
Źródło grafiki: Sztuczna inteligencja, model Dall-E 3
