Amerykańska Wspólnota Wywiadów (IC) formalizuje swoje podejście do wykorzystania otwartych źródeł, o czym świadczy niedawno zaprezentowana strategia OSINT na lata 2024-2026. Dokument nakreśla jasną wizję przyszłości dyscypliny, przygotowując grunt pod znaczące postępy w sposobie wykorzystania danych open source do celów wywiadowczych. W tym wpisie na blogu podsumujemy najważniejsze koncepcje strategii, zbadamy jej obszary zainteresowania i omówimy potencjalny wpływ na wykorzystanie OSINT.
Strategia definiuje OSINT jako dane wywiadowcze pochodzące z publicznie (PAI – Publicly Available Information) lub komercyjnie (CAI – Commercially Available Information) dostępnych informacji, mające na celu spełnienie określonych wymagań wywiadowczych. Warto tutaj zwrócić uwagę na wskazanie komercyjnych źródeł. W tym zakresie podejście prezentowane przez rząd USA może trochę różnić się od powszechnego rozumienia OSINTu jak informacji dostępnych powszechnie w otwartym dostępie. Może to mieć całkiem spore konsekwencje co do zakresu informacji wchodzących w zakres aktywności o ile weźmiemy pod uwagę współczesne możliwości zakupu zdjęć satelitarnych czy liczbę czasopism naukowych dostępnych płatnie. W kontekście aktywności cyber kategoria ta będzie prawdopodobnie również obejmować źródła takie jak VirusTotal. Misja i wizja nakreślone w strategii podkreślają znaczenie aktualnych, istotnych i specjalistycznych danych z otwartych źródeł w celu wspomagania procesu decyzyjnego w zakresie bezpieczeństwa narodowego oraz ochrony narodu i jego interesów. Patrząc na sam wstęp i założenia, warto również zauważyć, iż to Dyrektor CIA jest odpowiedzialny za OSINT w ramach społeczności wywiadu. Może to wskazywać zarówno na samą rolę agencji jak kluczowej w implementacji strategii, jak i przyjęcia, iż wciąż OSINT to bardziej dziedzina pokrewna HUMINTowi niż SIGINTowi.
Strategia podkreśla cztery obszary strategiczne:
- Koordynacja pozyskiwania danych z otwartych źródeł i dzielenia się wynikami: Usprawnienie pozyskiwania danych open source, aby zapobiec sytuacjom kiedy kilka podmiotów pracowałoby nad tymi samymi zadaniami i rozszerzyć udostępnianie danych w społeczności wywiadów. Koordynując wysiłki i przestrzegając norm etycznych i prawnych, agencje mają dążyć do zwiększenia efektywności wykorzystania OSINTu i zapewnienia najlepszego wykorzystania zasobów.
- Ustanowienie zintegrowanego zarządzania zbiorami danych: Strategia wzywa do lepszej koordynacji w zakresie gromadzenia danych z otwartych źródeł, optymalizacji procesu pozyskiwania ich, uniknięcia powielania i zapewnienia zgodności z ochroną prywatności i swobód obywatelskich.
- Promowanie innowacji technologicznych w zakresie OSINT: Podkreślając potrzebę innowacji technologicznych, nowoczesne narzędzia mają wspomóc skutecznie wykorzystywanie. Tutaj też wskazana jest potrzeba wykorzystania sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego. O ile sztuczna inteligencja jest w tej chwili odmieniana przez wszystkie przypadki to w przypadku OSINTu faktycznie możliwość szybkiej analizy i porównywania tekstów jest bardzo obiecującą praktyką.
- Rozwój i rekrutacja profesjonalistów i metodologii OSINT: Podkreślając dynamiczny charakter dyscypliny, strategia wskazuję na potrzebę standaryzowanej metodologii i rozwoju pracowników wykwalifikowanych w identyfikowaniu, wydobywaniu i dostarczaniu spostrzeżeń z danych open source.
Strategia określa zarządzanie informacjami i partnerstwo pomiędzy agencjami jako najważniejsze czynniki umożliwiające jej wdrożenie. Efektywny obrót informacji jest niezbędny do koordynowania działań i wymagań OSINT w ramach społeczności wywiadów. Ponadto wspieranie partnerstwa ze środowiskiem akademickim, sektorem prywatnym i zagranicznymi odpowiednikami ma najważniejsze znaczenie dla zapewnienia, iż analitycy mają dostęp do technologii, która umożliwi im efektywną pracę.
Biorąc pod uwagę te założenia, możemy wskazać kilka głównych nurtów, które będą rzutować na to jak amerykański wywiad będzie podchodził do otwartych źródeł.
- Zwiększona profesjonalizacja i integracja: Poprzez profesjonalizację OSINT jako dyscypliny wywiadowczej i zintegrowanie jej z obecnymi procesami analizy, agencje będą dążyć do poprawy jakości analizy, a także jej wpływu na produkty wywiadowcze. W bliskiej perspektywie prawdopodobnie nie przełoży się to na wydzielenie agencji zajmującej się tylko OSINTem ale może sprawić, iż analitycy będą mieli więcej możliwości specjalizacji. Na counterintelligence.pl zresztą w ostatnim wpisie o tym jak sam fakt dostępności informacji nie przekłada się na łatwość analizy.
- Nacisk na innowacje i wykorzystanie nowych technologii: Wykorzystanie technologii do skalowalnego wykorzystania i analizy dużej ilości materiałów może radykalnie ułatwić pracę analitykom. Szczególnie możemy zwrócić uwagę na rozwój narzędzi jak ChatGPT i dostosowywanie ich do analizy źródeł technicznych czy akademickich. Może to obniżyć bariery wejścia do analizy danych zagadnień, o ile technologia będzie w stanie efektywnie filtrować i przedstawiać konkluzje przetwarzanych tekstów.
- Współpraca i wymiana informacji: Nacisk, jaki strategia kładzie na koordynację i wymianę danych, powinna przyczynić się do zacieśnienia współpracy w ramach agencji wywiadowczych i szerszej kooperacji z zewnętrznymi partnerami. Może to zaowocować bardziej ujednoliconym podejściem do gromadzenia i analizy danych wywiadowczych, przekładając się na standaryzację metod analizy, a w rezultacie bardziej powtarzalnych efektów.
- Edukacja i rozwój siły roboczej: Poprzez ustanowienie standardów szkoleniowych i ścieżek rozwoju dla analityków, OSINT ma szansę na większą profesjonalizacje jako dyscyplina, a tym samym
- Kwestie etyczne i prawne: Warto zwrócić uwagę na położenie nacisku na etyczne i adekwatne wykorzystanie OSINT. Biorąc pod uwagę, iż przynajmniej część danych na których będą pracować analitycy będą powszechnie dostępne, przestrzeganie standardów etycznych i prawnych jest najważniejsze dla budowania zaufania pomiędzy agencjami a opinią publiczną. Jak powszechnie wiadomo, agencje wywiadowcze bardzo łatwo tracą i bardzo trudno odbudowują zaufanie.
Podsumowując, strategia na lata 2024-2026 wyznacza odważny plan podkreślając profesjonalizacje dyscypliny i konieczność ograniczenia rozdrobnienia analizy pomiędzy szereg podmiotów, które mogą czasem dublować swoje wysiłki. Koncentrując się na koordynacji, rozwiązaniach technologicznych, specjalizacji analityków i zachowaniu standardów etycznych i prawnych, strategia ma szansę wprowadzić kompleksowe rozwiązania w zakresie wykorzystanie otwartych źródeł przez amerykański wywiad. Pytaniem otwartym pozostaję to jak wpłynie to na pozycje otwartych źródeł wśród innych dyscyplin wywiadu. Nie ulega wątpliwości, iż Stany Zjednoczone dysponują jednym z najbardziej rozbudowanych systemów pozyskiwania informacji niedostępnych szerszej publiczności. A w przypadku tak kluczowych i trudnych do przewidzenia wydarzeń jak inwazja na Ukrainę, często to one wciąż będą grać pierwsze skrzypce w ocenie sytuacji. Profesjonalizacja OSINTu może jednak pomóc w budowaniu relacji pomiędzy agencjami wywiadowczymi, decydentami, i opinią publiczną. Możliwość przedstawiania wyników analiz nie obawiając się o „źródła i metody” rozszerza wachlarz produktów jakie mogą służyć do informowania tej ostatniej. Warto zwrócić uwagę, iż takie inicjatywy już istnieją jak choćby serwis Tearline prowadzony przez National Geospatial Intelligence Agency. Pozostają tylko trzymać kciuki za powodzenie implementacji założeń strategii co przełoży się na profesjonalizacje tej jakże szerokiej dyscypliny i promowanie poprawnej metodologicznie analizy otwartych źródeł.
